اولویت‌‌‌‌بندی بازارهای هدف صادرات گوجه فرنگی ایران با استفاده از روش تاکسونومی عددی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزشی مدیریت کارآفرینی، دانشکده اقتصاد،مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان

2 کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، دانشکدۀ اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان

4 رشتۀ اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

افزایش تولید و صادرات محصول گوجه ­فرنگی که ایران در تولید آن دارای مزیت نسبی است می­تواند دستیابی به درآمدهای ارزشی بیشتر را امکان­پذیر سازد. علاوه براین؛ توسعه بالقوه صادرات این محصول، به منظور صادرات محصولات غیر­نفتی، اهمیت بسیاری دارد. هدف از مطالعۀ حاضر شناسایی و اولویت­بندی بازارهای هدف صادراتی گوجه فرنگی ایران است، همچنین در این پژوهش از روش تاکسونومی عددی برای انتخاب بازارهای هدف صادراتی بالقوه استفاده شده است.­ داده­های مورد استفاده مربوط به مقطع 2001 الی 2017 می­باشد. در این مطالعه از پنج ضریب نوسان رتبه، ضریب نزدیکی، ضریب میانگین رتبه، ضریب میانگین سهم و ضریب نوسان سهم استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به تعیین اولویت­های صورت گرفته، کشور عراق در اولویت اول کشور هدف صادراتی گوجه فرنگی قرار دارد و پس از آن کشور افغانستان رتبه دوم و روسیه رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. کشورهای حوزه خلیج فارس به ترتیب رتبه شامل امارات متحده عربی، عمان، بحرین، کویت، عربستان سعودی و قطر رتبه آخر را به خود اختصاص داده­اند. به استثناء کشور امارات متحده عربی مابقی کشورهای حوزه خلیج فارس در رتبه­های آخر قرار دارند. به این ترتیب با توجه به وضعیت صادرات فعلی گوجه فرنگی به کشورهای مختلف، تفاوت قابل ملاحظه­ای بین بازارهای بالقوه و بالفعل وجود دارد. پیشنهاد مشخص این تحقیق اتخاذ سیاست­های مناسب قیمتی و تولیدی جهت توسعه صادرات و شناخت بازار­های هدف صادراتی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Prioritizing Export Target Markets of Tomato Iran Using Numerical Taxonomy Analysis

نویسندگان [English]

  • Meisam Modarresi 1
  • Samira Afrasiabi 2
  • Hooshmand Bagheri Garbollagh 3
  • fatemeh khani 4
1 Assistant Professor Of Department of Entrepreneurship Management, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
2 MSc., Department of Agriculture Management, University of Tabriz
3 Ph.D. Candidate of Business Management, Faculty of Economic, Management and Administrative Sciences, University of Semnan, Iran
4 Agricultural Economics, College of Agriculture, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Increasing the production and export of tomato crops that Iran has in its production has a comparative advantage can make it possible to achieve more valuable revenues. In addition, developing export of this product is very important in order to export of non-oil products. The purpose of this study is identification of the best export target markets for Iran tomato product. Also, in this study, numerical taxonomy method has been used to select potential export target markets. The used data are related 2001 to 2017 period. In this study, has used five coefficients of fluctuation of rank, proximity coefficient, average coefficient of rank, average coefficient of share and share fluctuation coefficient. The results of this study show that According to identified priorities, Iraq is the first target market for exporting tomatoes and then countries of Afghanistan ranked second and Russia ranked third. Persian Gulf States ranked respectively in the United Arab Emirates, Oman, Bahrain, Kuwait, Saudi Arabia and Qatar has the last rank. With the exception of the United Arab Emirates, the rest of the Gulf States are ranked. Also the results show that current export market of tomato has significant difference with potential markets. So, use of export guiding policies toward potential target market has suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Target Markets
  • Export
  • Tomato
  • Numerical Taxonomy Analysis

مراجع

اسدی، علی، شریف­زاده، ابوالقاسم و شریفی، مهنوش. (1387). بررسی انگاره‌های رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گوجه‌فرنگی‌کار (مطالعه موردی: منطقه بادوله در استان بوشهر). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دورۀ 39، شمارۀ 1، 43-31.
بختیاری، مینا و بخشنده، قاسم. (1398). بررسی عوامل موثر بر عملکرد صادرات با نقش میانجی انطباق آمیخته بازاریابی در شرکت‌های صادراتی استان خوزستان. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب و کارهای بین المللی، 2(3)، 145-162.
بهزادنیا، پویا، صنوبر، ناصر و حسینی، سید­صمد. (1398). تاثیر برنامه‌های تشویقی صادرات بر عملکرد صادراتی: نقش جذابیت‌های بازارهای خارجی و قابلیت‌های صادراتی. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب و کارهای بین­المللی، 2(3)، 63-85.
پالوج، مجتبی. (1397). آسیب­‏شناسی نظام بهره­‏برداری کشت و صنعت و ارائه راهکارهای توسعه آن. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، دورۀ 14، شماره 2، 2017-201.
خداوردیزاده، محمد، و محمدی، سمیه. (1396). تعیین مزیت نسبی و ساختار بازار صادرات جهانی گیاهان‌دارویی (­مطالعه موردی: رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز). فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 9(34)، 153-174.
راحلی، حسین. (1396). بررسی مزیت نسبی و بازارهای هدف محصولات کشاورزی صادراتی استان آذربایجان شرقی. فصلنامه علمی - پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 9(36)، 39-66.
رفیعی، حامد، میرباقری، سیدشهاب، اکبرپور، حامد، و جلیلی، الهام. (1397). بررسی ساختار و تدوین الگوی انتخاب بازارهای صادراتی ایران؛ مطالعه موردی محصولات کیوی، سیب و انگور. نشریه علمی راهبردهای بازرگانی،  ۱۵­(۱۲) :۶۶-۷۶
فتاحی، احمد و هاشمی، محمد. (1395). ارزش­گذاری اقتصادی محصولات ارگانیک، کاربرد رهیافت ترجیحات اظهارشده (مطالعه موردی: گوجه ارگانیک دشت مَرغاب). تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دورۀ 47، شمارۀ 2، 334- 325.
مجاوریان، سیدمجتبی، احمدی­کلیجی، سینا و امین­روان، مرضیه. (1395). تعیین بازارهای هدف صادراتی گیاهان دارویی ایران. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دورۀ 46، شمارۀ 4. 737- 729.
میرزایی، معصومه (1388). بررسی مزیت نسب صادراتی رب گوجه­فرنگی ایران. سازمان تحقیقات، آموزش و جهاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد.  
 
Brewer, P. (2001). International market selection: developing a model from Australian case studies. International Business Review, 10(2), 155-174.
Burton-Freeman, B., & Reimers, K. (2011). Tomato consumption and health: emerging benefits. American Journal of Lifestyle Medicine, 5(2), 182-191
Doherty, A. M. (2009). Market and partner selection processes in international retail franchising. Journal of Business Research, 62(5), 528-534.‏
Fatemi, M., Azadi, H., Rafiaani, P., Taheri, F., Dubois, T., Van Passel, S., & Witlox, F. (2018). Effects of supply chain management on tomato export in Iran: application of structural equation modeling. Journal of food products marketing, 24(2), 177-195.‏
Hatab, A. A. (2009). Performance of Egyptian cotton exports in international market. Agricultural Economics Research Review, 22(347-2016-16854), 225
Khaksar, a. h., yaghoubi, M., & Kalateharabi, V. (2014). Determining Revealed Comparative Advantage and Target Markets for Iran's Stone Fruits. Journal of Business Research, 62: 528-534‏
Kumar, A., Roy, D., Tripathi, G., Joshi, P. K., & Adhikari, R. P. (2018). Does contract farming improve profits and food safety? Evidence from tomato cultivation in Nepal. Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, 8(3), 603-624.
Salehi, B., Sharifi-Rad, R., Sharopov, F., Namiesnik, J., Roointan, A., Kamle, M., & Sharifi-Rad, J. (2019). Beneficial Effects and Potential Risks of Tomatoes Consumption for Human Health: An Overview. Nutrition. Volume 62, June 2019, Pages 201-208
Serio F, Ayala O, Bonasia A, Santamaría P. Antioxidant properties and health benefits of tomato. In Recent Progress in Medicinal Plants Volume 13: Search for Natural Drugs (Eds.) J.N. Govil, V.K. Singh and C. Aarunachalam. 2006. ISBN 0-976184-95-8.
Sher, H., Aldosari, A., Ali, A., & de Boer, H. J. (2014). Economic benefits of high value medicinal plants to Pakistani communities: an analysis of current practice and potential. Journal of ethnobiology and ethnomedicine, 10(1), 71.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 15 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 15 خرداد 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار