فراتحلیل اثر هزینه های آموزشی دولت و بار مالیاتی بر توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، شاهین شهر، ایران.،

3 دکتری،گروه مطالعات برنامه درسی. دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف فرا تحلیلی بر اثر هزینه های آموزشی دولت و بار مالیاتی بر توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا در ایران انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و برحسب نوع داده ها کمی و از نظر شیوه ی پردازش داده ها مبتنی بر روش فرا تحلیل می باشد. جامعه مورد مطالعه شامل مقالات و پژوهش های چاپ شده در مجلات معتبر علمی در زمینۀ مورد تحقیق به خصوص توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا در بازه ی زمانی سال های 2005 تا 2022 میلادی است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن معیار غربالگری تعداد 35 تحقیق به عنوان مطالعات منتخب وارد فرآیند فراتحلیل شدند. پایایی اندازه های اثر متغیرهای استخراج شده از مطالعات منتخب از طریق بررسی سطح معنی داری و آماره T در روش فرا تحلیل به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری روش فرا تحلیل و نرم افزارهای مربوطه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اندازه های اثر هزینه های آموزشی دولت و بار مالیاتی بر توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا به ترتیب برابر با 518/0 و 483/0 می باشد که در این میان هزینه های آموزشی دولت بیشترین اثر را به خود اختصاص داده است. همچنین طبق یافته های تحقیق اندازه اثر کلی هر دو مؤلفه بر توسعه صادرات محصولات با فناوری بالا برابر با 647/0 که در سطح (P<0/05) معنادار می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Meta-analysis of the effect of government education costs and tax burden on the development of high-tech product exports

نویسندگان [English]

  • farshid aslani 1
  • Mahmood Rajabi 2
  • Fatemeh Karimi 3
1 Department of Public Management, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 M.A., Department of Public Management, Payame Noor University, Shahinshahr, Iran
3 Ph.D., Department of Curriculum Studies. Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

This research was conducted with the goal of meta-analysis on the effect of government education costs and tax burden on the development of high-tech products exports in Iran. The research is applied in terms of purpose, descriptive in terms of method, quantitative in terms of data type, and based on meta-analysis method in terms of data processing. The studied community includes articles and researches published in reputable scientific journals in the field of research, especially the development of high-tech products exports in the period of 2005 to 2022 AD, which is done using the purposeful sampling method and considering Screening criteria 35 researches entered the meta-analysis process as selected studies. Data and information collection tools include receipts, notes, using checklists and tables. The reliability of the effect sizes of the variables extracted from the selected studies was obtained by examining the significance level and T-statistics in the meta-analysis method. To analyze the data, the statistical indicators of the meta-analysis method and related software were used. The results of the research showed that the effect sizes of the government's educational expenses and the tax burden on the development of the export of high-tech products are equal to 0.518 and 0.483, respectively, in which the government's educational expenses have the greatest effect. Is. Also, according to the findings of the research, the overall effect size of both components on the development of the export of high-tech products is equal to 0.647, which is significant at the level (P<0.05).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government education expenditure
  • tax burden
  • export development
  • high-tech products
احمدزاده، مصطفی. نعامی، عبدالله. هاشمی، سید محمود (1400). ارائه الگوی توسعه بازارهای بین المللی، نمونه کاوی: محصولات پتروشیمی. فصلنامه علمی مدیریت بازرگانی، 13(2)، 384-411.
اربابیان، شیرین، و میرزایی، محمد (1390). اثر انعطاف پذیری نیروی کار بر قابت پذیری صنایع با فناوری برتر در ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 15(60)، 67-99.  SID.https://sid.ir/paper/7422/fa .
افشاری مفرد، مسعود. عادلی نیک، حامد. شیخ علیشاهی، محمد (1399). اولویت بندی ابزارهای سیاستی حمایت از صادرات محصولات با فناوری بالا. فصلنامه علمی بررسی های بازرگانی، (105)9-29.
اکبری، محسن. فرخنده، مهسا. کریمیان، فاطمه (1398). بررسی تأثیر کارگران دانشی بر صادرات کالا و خدمات نوآورانه: نقش تعدیل گر رقابت با توجه به توسعه‌یافتگی کشورها. پژوهشنامه بازرگانی، 23(91)، 90-56.
امینی، علیرضا. خسروی نژاد، علی اکبر. علیزاده، زهرا (1391). تحلیل تاثیر توسعه صادرات بر اشتغال: مطالعه موردی صنایع با فناوری بالا در ایران. اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، 6(19)،135-173. SID. https://sid.ir/paper/229092/fa .  
بالازاده، پیمان. مرادی، محمود. یاکیده، کیخسرو (1397). آسیب شناسی و شناسایی تواناسازهای حمایتی از صادرات شرکت های کوچک و متوسط. فصلنامه علمی بررسی‌های بازرگانی، (88 و 89)،90-79. 
بهرامی، جاوید. حسن‌پورکارسالاری، یوسف (1396). پیچیدگی صادرات غیرنفتی ایران و عوامل تعیین‌کننده آن در کشورهای در حال توسعه. پژوهشنامه بازرگانی، 21(82)، 122-95 .
پاک‌پرور، محسن. محمودی میمند، محمد. رجب زاده، علی. حسینی، میرزاحسن (1399). الگوی بازاریابی دیجیتالی پویا برای توسعه صادرات فناوری برتر. فصلنامه علمی پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 10(4)، 79-53 . 
تقوا، محمدرضا. دهقانی، رامین. طباطبائیان، سیدحبیب‌اله (1401). شناسایی موانع توسعه مدیران ارشد شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح بنگاه و ملی و ارائه راهکار برای آنها. نشریه علمی پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 14 (47)، 154-123 . 
حسینی، میرزا‌حسن. موسوی، ‌سید‌محمد‌جواد. اشرفی‌سلطان‌احمدی، خاوری (1398). عملکرد صادراتی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، الگویی جهت تبیین نقش هوشیاری کارآفرینانه و یادگیری راهبردی. مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، 4(2)، 242-221 .
رحیم‌زاده، محسن. نعیمی، علیرضا. ذاکری، امیر (1401). نهادها؛ نشریه علمی سیاست نامه علم و فناوری. 12(1)، 128-113 . 
رسولی قهرودی، مهدی. آذر، عادل (1398). بررسی تاثیر عوامل ویژه شرکتی بر عملکرد صادراتی کسب‌وکارهای تولیدی در ایران: با استفاده از داده‌های سرشماری کارگاه‌های صنعتی مرکز آمار ایران. فصلنامه علمی پژوهشنامه بازرگانی، (93)، 125 – 165 .
رئیسی‌نافچی، سمانه. حسینقلیپور، طهمورس. عباسیان، عزت‌اله (1401). طراحی الگوی توسعه صادرات محصولات نانوی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه ساختمان با رویکرد کیفی فراترکیب. فصل نامه علمی تحقیقات بازاریابی نوین، 12(3)، 232-201 .
سرداری، احمد. کرم‌پور، عبدالحسین. آقاموسی‌طهرانی، مریم (1400). شناسایی عوامل تسهیل‌کننده مؤثر بر صادرات کالاهای فنآورمحور. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 2(4)، 22-1 . 
سرمدسعیدی، سهیل. قاسمی، بهروز. وجدی، خدیجه. نجفی‌مجد، صمد (1394). تأثیر برنامه‌های تشویق صادرات بر عملکرد صادراتی شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی. بررسی‌های بازرگانی، 13(72)، 14-1 .
سهرابی، محمد (2018). خوشه‌بندی و بررسی عملکرد الگوهای یادگیری در صنایع با سطح فناوری بالا و متوسط. مدیریت نوآوری، 7(1)، 118-91. 
شاه‌آبادی، ابوالفضل. ثمری، هانیه (1396). عوامل موثر بر صادرات مبتنی بر فناوری برتر با استفاده از روش سیستم معادلات همزمان. تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 8(27)، 122-85 .
شاه‌آبادی، ابوالفضل. مقیمی، فائزه (1397). تأثیر بازاریابی بین‌الملل بر عملکرد صادرات فرش ایران. بررسی‌های بازرگانی، 16(91-90)، 56-40 .
صفرزاد، حسین. آزما، فریدون. سعیدی، پرویز. آقاجانی، حسنعلی (1399). ارائه الگوی تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان با تاکید بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی. سیاست‌های راهبردی و کلان، 8(29)، 30-22، doi:10.30507/jmsp.2020.102269 .
عابدینی، جواد (1390). پتانسیل‌های تجاری ایران با کشورهای اسلامی آسیای جنوب غربی در صنایع با فناوری بالا در سیاست‌های راهبردی. پژوهشنامه بازرگانی، 16(61)، 166-135 . 
عابدینی، جواد.  مسگری، ایمان (1391). برآورد ظرفیت‌های صادراتی دوجانبه در صنایع غیرنفتی سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو). تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 2(7)، 96-75. SID. https://sid.ir/paper/208839/fa .
عاملی، منیر. کرباسیان، مهدی (1392). ارائه مدل برنامه‌ریزی استراتژیک قابلیت اطمینان برای توسعه محصولات جدید با فناوری بالا. پژوهش در مدیریت تولید و عملیات، 4(2)، 94-73. 
بانشی، عباداله. جاور، رسول (2022). بررسی رابطه بین معافیت مالیاتی صادرات و ساختار سرمایه شرکت‌های صادرات محور پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، 5(19)، 365-348. 
عطارپور، محمدرضا. فرتاش، کیارش. الیاسی، مهدی. سعدآبادی، علی‌اصغر (1398). ابزارهای سیاستی توسعه تولید و تقاضای محصولات دانش‌بنیان با استفاده از مفهوم آمیخته سیاستی و شکست سیستمی. بهبود مدیریت، 13(2)، 97-61 .
فاریابی، محمد. رحیمی‌اقدم، صمد. ابراهیمی‌خراجو، وحیده. کاظمی، سولماز (1400). بررسی تأثیر عوامل سازمانی، استراتژیک و محیطی بر عملکرد صادراتی؛ تحلیل نقش صادرات نوآورانه در میان شرکت‌های صادراتی. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی، 4(2)، 86-63 . 
فتحیان، محمد. مهدی‌نور، سیدحاتم (1387). مبانی مدیریت فناوری اطلاعات. چاپ دهم، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. 
فصیحی دستجردی، محمدامین (1397). چالش‌ها و راهکارهای توسعه صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. https://sid.ir/paper/792238/fa . 
کشاورز، سهیلا. یعقوبی، نورمحمد. دقتی، عادله (1400). ارزیابی عوامل موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان پارک علم و فناوری فارس با رویکرد الگوسازی معادلات ساختاری. فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری. 11(1)، 50-35 . 
گرشاسبی، علیرضا. نعمت اللهی، سمیه (1395). صادرات محصولات با فناوری بالا و قدرت­های اقتصادی نوظهور؛ واکاوی مولفه‌های مرتبط در اقتصاد ایران. بررسی‌های بازرگانی، 14(81)، 16-1 .
لاندی، اولیو. کاولینگ، آلن (1394). استراتژی‌های توسعه منابع انسانی. ترجمه: ابطحی، سیدحسن. جعفرنیا، سعید. نجاری، رضا و مهربان هادی پیکانی. تهران: نشر فوژان، چاپ دوم. 
محرابی، سمیه. محمودزاده، ابراهیم. بوشهری، علیرضا. رمضان، مجید (1397). تاثیر ویژگی‌های صنایع مبتنی بر فناوری برتر بر نوآوری فناورانه و عملکرد محصول در صنعت الکترونیک دفاعی (مطالعه موردی: صنعت الکترونیک دفاعی شیراز). مدیریت نوآوری، 7(1)، 176-153 . 
محمدخانی، سمانه. فطرس، محمدحسن. مولایی، محمد ( 1399). سنجش فناوری بالا در ایران. فصلنامه علمی تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، (41)، 51-7 . 
محمودزاده، ابراهیم. باقری، ابوالفضل. دهقان پیر، علی (1394). تاثیر ابعاد فناوری برتر بر عملکرد بازار محصولات جدید. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 3(2)، 62-31 . 
مشبکی، اصغر. خادمی، علی‌اکبر (1391). نقش برنامه‌های توسعه صادرات بر ارتقای عملکرد صادرات بنگاه‌ها. بهبود مدیریت، 6(3)، 135-98 . 
مطیع، حسین. خزائیلی‌نجف‌آبادی، محمدباقر (1400). بررسی تطبیقی علل پیشرفت فناوری در تمدن اسلام و غرب. فصلنامه علمی مطالعات تاریخی جهان اسلام، 9(19)، 46-27 . 
معاونت پژوهش‌های زیر­بنایی و امور تولیدی، دفتر: مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین (1396). بررسی شاخص­های صادرات محصولات با فناوری بالا در ایران، کد موضوعی: 280، شماره مسلسل: 15404، 30-1 . 
منطقی، خسرو. نوروزی، بیتا. قربان‌زاده، حمید (1392). درآمدی بر عملکرد صادراتی کالاهای دانش‌بنیان ایران با رویکرد رقابت‌مندی. پژوهشنامه بازرگانی، 17(67)، 80-51. 
مهرگان، نادر. دهقان پور، محمدرضا. ده‌موبد، بابک (1389). صادرات صنایع مبتنی بر فناوری برتر و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی: 50 کشور توسعه‌یافته و در حال توسعه با استفاده از داده‌های تابلویی). کنفرانس ملی مدیریت تکنولوژی ایران. SID. https://sid.ir/paper/813943/fa .
مهرگان، نادر. دهقان پور، محمدرضا. ده‌موبد، بابک (1390). صادرات صنایع مبتنی بر فناوری برتر و عوامل موثر بر آن. سیاست علم و فناوری، 3(4)، 82-69 . SID. https://sid.ir/paper/133063/fa .
میرجلیلی، سیدحسین. حسینی، سیدشمس‌الدین. عبدی، یوسف (1397). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان (با فناوری بالا) در کشورهای منتخب. مطالعات بین‌ رشته‌ای دانش راهبردی، 8(33)، 144-115 .
نوروزپور، نازنین. ابراهیمی، عبدالحمید. ولی‌بیگی، حسن. دیده‌خانی، حسین (1400). تدوین الگوی توسعه صادرات صنایع هایتک ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 26(101)، 228- 193 . 
نوروزی، ناصر. نریمانی، مهدی (1392). شناسایی و ارزیابی معیارهای انتخاب صنایع با فناوری برتر در پارکهای فناوری کشور (مورد مطالعه: پارک فناوری شیخ بهایی اصفهان). مدیریت نوآوری، 2(1)، 112- 101 .
نهاوندیان، محمد. سیف، اله‌مراد. آل‌اسحاق، یحیی. محمودزاده، ابراهیم. دهقان، نبی‌اله. افقهی، بابک (1392). ارائه الگوی توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا در جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 17(68)، 31-1 . SID. https://sid.ir/paper/745 . 
واعظ، محمد. طیبی، سیدکمیل. قنبری، عبداله (1386). نقش هزینه‌های تحقیق و توسعه در ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا. اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی)، 4(15)، 72-53 .
ولی‌بیگی، حسن. رضایی، مهدی (2014). عوامل موثر بر صادرات صنایع با فناوری بالا. پژوهشنامه بازرگانی، 18(72)، 82-61 .
 
Hu, G., Zhang, X., & Zhu, T. (2024). A Catalyst for China’s High-Tech Export Competitiveness: Perspective of Technological Innovation. Sustainability, 16(5), 2169.
Pan, X., Guo, S., Li, M., & Song, J. (2021). The effect of technology infrastructure investment on technological innovation——A study based on spatial durbin model. Technovation, 107, 102315.
Shmarlouskaya, H. A., Shalupayeva, N. S., Babyna, I. V., & Sinyuk, T. Y. (2022). Development of China’s high-tech exports under the implementation of the dual circulation strategy. In Innovative trends in international business and sustainable management (pp. 33-42). Singapore: Springer Nature Singapore.
Wan, Q., Ye, J., Zheng, L., Tan, Z., & Tang, S. (2023). The impact of government support and market competition on China's high-tech industry innovation efficiency as an emerging market. Technological Forecasting and Social Change, 192, 122585.
Zijing, W. (2023). The Spatial Spillover Effect of High-Tech Industry Agglomeration on Technological Innovation Capability—An Example from the Yangtze River Economic Belt. The Frontiers of Society, Science
 
.