طراحی مدل ارتقاء ظرفیت کسب و کارهای خوشه ای برای حضور در بازارهای بین المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام‌نور، صندوق پستی 3697-19395 تهران، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی بناب، بناب، ایران

3 دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی بناب،بناب، ایران

چکیده

دستیابی به آرمان‌های توسعه پایدار کشور، جایگاه شایسته‌ای در اقتصاد جهانی برای اقتصاد کشور فراهم می‌کند و همین طور حل مشکلات فعلی جامعه و دولت، از طریق اجرای استراتژی توسعه کارآفرینی امکان‌پذیر است. امروزه حرکت به سمت کسب‌‌وکارهای کوچک و متوسط نه تنها امری بهینه و سودآور، بلکه در شرایط فعلی کشور، امری لازم و ضروری برای رسیدن به توسعه پایدار بوده و از اهداف سند 20 ساله محسوب می‌شود. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ارتقاء ظرفیت کسب-وکارهای خوشه‌ای در ایران برای حضور هر چه بیشتر در بازارهای بین‌المللی با تمرکز بر نقش دولت است. پژوهش حاضر، تحقیق آمیخته (کیفی- کمی) با رویکرد اکتشافی در گردآوری داد‌ها، به منظور شناسایی نقش‌های دولت به منظور ارتقاء ظرفیت کسب و کارهای خوشه‌ای برای حضور در بازارهای بین‌المللی است. در بخش کیفی با مصاحبه‌های اکتشافی سازوکارهای دخالت دولت در جهت ارتقاء ظرفیت خوشه‌های کسب‌وکار در بازارهای بین‌المللی مورد بررسی و معین گردید و در بخش کمی نیز با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تأییدی، نقش‌های شناسایی شده مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که نقش دولت در توسعه خوشه‌های کسب‌وکار در سه دسته تنظیمی، شناختی و هنجاری تقسیم می‌شوند که تحلیل عاملی تأییدی نیز یافته‌های تحقیق را مورد تائید قرار داد. نتایج تحقیق نیز حاکی از آن است که خط‌مشی‌گذاران، مجریان و به طور کلی متولیان خوشه‌ها، برنامه‌ریزان سازمان‌های دولتی و فعالان عرصه خوشه ها می تواند در این راستا اقدامات موثری انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Designing a model for upgrading the capacity of cluster businesses to participate in international markets

نویسندگان [English]

  • Karim Esgandari 1
  • Nader Bohlooli 2
  • Tohid Eskandarzadeh fard 3
1 Assistant Professor, Department of Public Administration, Payame Noor University, PO. BOX, 19395-3697 Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management, Islamic Azad University of Bonab, Bonab, Iran
3 PhD Student, Department of Public Administration, Faculty of Management, Islamic Azad University of Bonab, Bonab, Iran
چکیده [English]

Achieving the goals of country's sustainable development provides a worthy place in the global economy for the country's economy. Also, it is possible to solve the current problems of the society and government through the implementation of the entrepreneurship development strategy. Nowadays, moving towards small and medium-sized businesses is not only an optimal and profitable action, but also in the current situation of the country, it is necessary to achieve sustainable development and it is considered as one of the goals of the 20-year document. In this regard, the purpose of this study is to design a model to enhance the capacity of cluster businesses in the country of Iran in order to increase its presence in international markets with a focus on the role of government. . The findings of this study showed that the roles of government in the development of business clusters are divided into three categories: regulatory, cognitive and normative. Confirmatory factor analysis also confirmed the research findings. The results of the research indicate that policy makers, executives and in general, administrators of clusters, planners of government organizations and active entities in the field of cluster can take effective measures in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cluster businesses
  • regulatory role
  • Cognitive role
  • Normative role

مراجع

انوشه، مرتضی؛ سلیمانی، غلامرضا؛ وحدت، سیاوش؛ موسوی‌نقابی، سید مجتبی (1395). اصول مطالعه بازار و بازارشناسی: با رویکرد مطالعه بازار کسب‌وکارهای کوچک و خوشه‌های کسب‌وکار. قم: انتشارات آیین محمود.
بهزادنیا، پویا؛ صنوبر، ناصر؛ حسینی، صمد (1398). تأثیر برنامه‌های تشویقی صادرات بر عملکرد صادراتی: نقش جذابیت‌های بازارهای خارجی و قابلیت‌های صادراتی. مدیریت کسب‌وکار بین­المللی. 2(3). 63-85.
بیک زاده، جعفر؛ تیرانداز، حامد (1388). خوشه‌های صنعتی و توسعه صنایع کوچک. تدبیر، 212. 49- 53.
پاسبان، محمد؛ حجتی،رسول (1387). طراحی مدل خوشه‌های صنعتی برای صنایع کوچک و متوسط تولیدکننده قطعات خودرو. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
جعفرزاده، مهدی؛ رضوانی، مهران؛ داوری، علی (1399) ارائه الگوی به‌کارگیری استراتژی رقابت همکارانه در بین‌المللی سازی خوشه‌های صادرات محور با استفاده از مدل‌سازی ساختاری  تفسیری. مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی. 2(4).  72–15.
خامسی، سید جعفر؛ بامداد صوفی، جهانیار (1392). آسیب‌شناسی توسعه خوشه‌های صنعتی در ایران. (مورد مطالعه: خوشه ادوات کشاورزی جویبار). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده مدیریت (1392).
دانایی‌فرد، حسن؛ جاوید، سید داریوش؛ فانی، علی‌اصغر (1391). ارتقای ظرفیت گردشگری جمهوری اسلامی ایران: تحلیلی بر ابزارهای خط مشی گذاری ملی گردشگری. مطالعات مدیریت گردشگری.7(19). 1-24.
دانایی‌فرد، حسن؛ فروهی، مهشید؛ صالحی، علی (1388). ارتقاء کارآفرینی در ایران: تحلیلی بر نقش دولت. پژوهش‌های بازرگانی. شماره 42. 221-262.
رامین مهر، حمید؛ چارستاد، پروانه (1392). روش تحقیق کمی با کاربرد مدل‌سازی معادلات ساختاری. چاپ اول. تهران. انتشارات ترمه.
رحمانی، تقی (1393). خوشه­­های صنعتی راهکاری موثر در ایجاد و توسعه فضای رقابت و افزایش توان صادرات. اولین کنفرانس اقتصاد مدیریت با رویکرد ملی. 
سلیمانی، غلامرضا؛ عزیز محمدلو، حمید؛ وحدت، سیاوش (1393). توسعه خوشه‌های کسب‌وکار در ایران، دستاوردها و تجارب علمی(چاپ اول). قم. انتشارات آیین محمود.
عزیزی بروجردی، سهیل؛ قاضی نوری، سید سروش؛ بامداد صوفی؛ کزازی، ابوالفضل (1398). الگوی شکل‌گیری قابلیت کیفیت در صنایع داروسازی ایران: یک تحقیق چند موردی. بهبود مدیریت. 13(2). 31-60.
کریمی زارچی، محمد؛ فتحی، محمدرضا؛ نصراللهی (1398).  ارائه مدل معادلات ساختاری توسعه پایدار خوشه‌های کسب‌وکار در ایران با رویکرد تقویت جایگاه صادراتی. مدیریت کسب‌وکار بین­المللی. 2(5). 95-116.
منوریان، عباس؛ عباسی، طیبه؛ سلیمانی، غلامرضا؛ آقامحسنی فشمی، علی (1396). طراحی و تبیین مدل خط مشی گذاری توسعه خوشه‌های کسب‌وکار در ایران. سیاستگذاری عمومی. 3(4). 9-28.
مومنی، منصور؛ دشتی، مجتبی؛ بایرام زاده، سونا؛ سلطان محمدی، ندا(1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری با تاکید بر دریای آزاده بازتابنده و سازنده(چاپ دوم). تهران. انتشارات گنج شایگان.
نصری نصرآبادی، شهره؛ قاضی نوری، سید سپهر (1399). دلالت‌های نظام نوآوری مبتنی بر مسئله(PLS) در تکوین سیاست نوآوری، مورد کاوی روند تاریخی حل مسائل زلزله آمریکا و شکاف دیجیتالی کره جنوبی. بهبود مدیریت. 14(1). 61- 93.
هومن، حیدرعلی (1390). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل (چاپ چهارم) تهران. انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
هیور، اون (1386). مدیریت دولتی نوین. ترجمه سید مهدی الوانی، سهراب خلیلی شورینی، غلامرضا معمارزاده طهران. مترجمان. تهران. انتشارات مروارید.
یحیی تبار، فاطمه؛ عظیمی گلوگاهی، زهرا؛ رامشگر، محمد (1393). بررسی نقش دولت در توسعه خوشه‌های کسب‌وکار، دومین کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکارهای دانش بنیان، بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال.    
 
Aziz, K. A., & Norhashim, M. (2008). Cluster-Based Policy Making: Assessing Performance and Sustaining Competitiveness. Review of Policy Research, 25(1), 349-375.
Benneworth, P., & Henry, N. (2004). “Where is the value added in the cluster approach? Hermeneutic theorizing, economic geography and clusters as a multiperspectival approach”, Urban Studies, 41 (5), 1011-1023.
Brachert, M., Titze, M., Kubis, A. (2001)."Identifying industrial clusters from a multidimensional perspective: Methodical aspects with an application to Germany". Papers in Regional Science, 90(2), 419-439.
Branco, A; Carlos Lopes, J. (2018). Cluster and business performance: Historical evidence from the Portuguese cork industry. Investigations de Historic Economic (IHE) Journal of the Spanish Economic History Association,. 14(1). 43-53.
Cavalheiro. G. M., do C., Brandao, M. (2017). Assessing the IP portfolio of industrial clusters: the case of the Brazilian footwear industry.  Journal of Manufacturing Technology Management, 28(8), 994–1010.
Eisingerich, A. B., Bell, S. J., Tracey, P. (2010). How can clusters sustain performance? The role of network strength, network openness, and environmental uncertainty. Research Policy, 39(2), 239 -253.
Freeman, C. (1995). “The national system of innovation in historical perspective”, Cambridge Journal of Economics, 19(1), 5-24.
Gebreeyesus, M. & Mohnen, P. (2013). “Innovation performance and embeddedness in networks: evidence from the Ethiopian Footwear Cluster”, World Development,. 41(1). 302-316.
Giuliani, E., & Bell, M. (2005). “The micro-determinants of meso-level learning and innovation: Evidence from a Chilean wine cluster”. Research policy, 34(1), 47-68.
Ibrahim, M.A. & Amro, A.A. (2017). “The effect of clustering on competitiveness improvement in Hebron: a structural equation modeling analysis”, Journal of Manufacturing Technology Management, (5), (2015), 631-654.
Isaksen, A. (2003). ’Lock-in’of regional clusters: the case of offshore engineering in the Oslo region in Regional Innovation Systems”, Edward Elgar. Cheltenham and Cooperation, Networks and Institutions Northampton, MA, 247-273.
Kanungo, A.K. (2011). Internationalization of Indian Firms: Overseas Investment A Key Strategy. The journal of world investment and trade, 23(14), 1-28.
Karadeniz E. E., & Göçer, K. (2007), "Internationalization of small firms: A case study of Turkish small‐ and medium‐sized enterprises", European Business Review, 19(5), 387-403.
Kato, T., Nunes, B. and Dey, P.K. (2016), “Is keiretsu really a source of competitive advantage for Japanese automotive suppliers?” Journal of Manufacturing Technology Management. 27(1). 62-81.
Krugman, P. (1991). “Increasing returns and economic geography”, Journal of Political Economy, 3, 651-667.
Kuivalainen, O., Sundqvist, S., Saarenketo, S., & McNaughton, R. (2012). Internationalization patterns of small and medium-sized enterprises. International Marketing Review, 29(5), 448-465.
Liao, T. J. (2010). Cluster and performance in foreign firms: The role of resources, knowledge, and trust. Industrial Marketing Management, 39(1). 161-169.
Micheal, E. (2001) Public choice and tourism analysis. Current issues in tourism. 4(4), 30-48.
Porter, M. (1998). Clusters and the New Economics of Competition, Harvard Business Review, 76(6), 77–90.
Prokhorova, I. V., Anopchenko. U. T, CHernikova, E. L, Goloshchapova, N. L, Kulikova, L. N. (2018). Formation and development ofindustrial clusters in the socio-economic regional system. Espacios, 39(31), 1-10.
Rivas, G. M., Loscos, A.G., Eduardo, B. (2018). Clustering regional business cycles. Working Papers 1744, Banco de España;Working Papers Homepage.
Ruiz, Angulo.F., Pergelova, A., Wei, W.X. (2019). "How does home government influence the internationalization of emerging market firms? The mediating role of strategic intents to internationalize", International Journal of Emerging Markets, 14(1), 187-206.
Tambunan, T. (2009). "Export‐oriented small and medium industry clusters in Indonesia", Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 3(1), 25-58.
Wolfe, D.A. & Gertler, M.S. (2004) “Clusters from the inside and out: local dynamics and global linkages”, Urban Studies. 41(5), 1071-1093.
.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 13 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 14 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار