تاثیر مؤلفه های اقتصاد دانش‌ بنیان ‌بر تاب آوری زنجیره تأمین ‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

2 ‌کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، ‌دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی، تهران، ‌ایران.

3 کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

تاب‌آوری توانایی به دست آوردن مجدد تعادل درونی و عملکردی باثبات در شوک ها تعریف می‌شود. از این میان تاب‌آوری زنجیره-های تأمین از اهمیت خاصی برخوردار است . درصورت تاب‌آوری و پایداری زنجیره‌های تأمین اثرات حاصل از بحران‌های سیاسی، اجتماعی و بلایای طبیعی حداقل، کنترل و بازگشت به اوضاع عادی سریع‌تر صورت می‌پذیرد. به نظر می‌رسد تعریف و تعیین سازوکارهای اصولی در عصر حاکمیت اقتصادهای دانش بنیان بدلیل محوریت ارتقا حکمرانی و قواعد اقتصادی، آموزش و توسعه مهارت‌های نیروی انسانی، توجه و تمرکز بر نوآوری و ابداعات، افزایش زیرساخت-های فناوری و میزان دسترسی به اطلاعات نوین جهانی در رویارویی با شرایط مزبور؛ کاهش مضرات و آسیب‌های ناشی از تهدیدات و در نتیجه مدیریت بهتر ریسک‌ها را بهمراه خواهدداشت و خنثی‌سازی اثرات منفی، بازگشت بهنگام به وضعیت مقبول و سازگاری عنداللزوم فعالین ذیربط را فراهم می‌نمایند. با توجه به خلأ موجود در مطالعات انجام شده پیرامون تأثیر مؤلّفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان ‌بر تاب‌آوری زنجیره تأمین، در این مقاله سعی بر بررسی موضوع مذکور در کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره 2019-2014 با رهیافت داده‌های تابلویی و ‌روش گشتاورهای تعمیم‌یافته شده است. نتایج نشان داد، کلیه مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان: رژیم نهادی و مشوق‌های اقتصادی، آموزش، نوآوری و ابداعات و زیرساخت‌های فناوری و ارتباطات بهمراه پیچیدگی‌های بازار و پیچیدگی‌های کسب و کار (دو مولفه از زیرشاخص ورودی‌های نوآوری) بر تاب‌آوری زنجیره تأمین تأثیر مثبت و معناداری دارند و با ارتقاء و بهبود هر یک تاب‌آوری زنجیره تأمین بهبود و افزایش خواهدیافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Knowledge-based Economy Components Supply Chain Resilience

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Shahabadi 1
  • Ali Asghar Ghaffari 2
  • Maryam Aliyari 3
1 Professor, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
2 M.A in Public Administration, Islamic Azad University E-Campus, Tehran, Iran
3 MA in Economics, Department of Economics, Faculty of Economics and Social Science, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Natural Hazards, political crises, economic tensions, social unrest are the internal and external threats of the countries, to solve them the issue of resilience is raised and implemented. Resilience is defined as the ability to regain internal balance and stable performance in shocks. Resilience of supply chains is very important. Suppliers, manufacturers, and distributors are the main factors of the chain in the process of obtaining raw materials, converting raw materials into final products and distributing and delivering products to consumers, so with the resilience and stability of supply chains, the effects of political crises, Social and natural disasters are at least controlled and return to normal conditions faster. Due to the lack of studies on the effect of knowledge-based economy components on the resilience of the supply chain, this issue has been investigated in selected member countries of the organization of Islamic cooperation (OIC) during the period of 2014-2019 and using panel data and the method of generalized moments in this article. The results showed the four pillars of the knowledge economy: Economic and institutional regime, Education and skills, Innovation system, and Information and Communication Infrastructure, with Business Sophistication and Market Sophistication two pillars of Input Innovation Index, have an effect on the resilience of the supply chain. They are positive and significant, and with the promotion and improvement of each of the mentioned components, the resilience of the supply chain will improve and increase.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic and Institutional Regime
  • Education and Skills
  • Innovation System
  • and Information and Communication Infrastructure

مراجع

باشکوه، محمد و شکسته­بند، میترا. (1392). تأثیر قابلیت­های فناوری اطلاعات بر چابکی کسب وکار. مدیریت کسب­وکار هوشمند، 1(4)، 24-1.   
باقری‌منش، محمد؛ کاویانی، حسن؛ حشمتی‌راد، مهدی و حبیبی، حسنعلی. (۱۳۹8). نقش میانجی نوآوری سازمانی در تبیین یادگیری سازمانی بر تاب‌آوری زنجیره تأمین (مطالعه موردی: یک سازمان دفاعی). اندیشه آماد، 18(69): 25-1.  
تحصیلی، حسن؛ کرمانی مقدم، غزاله و واحدی، نازنین­السادات. (1401). مقاله کنفرانسی نقش دولت در مدیریت زنجیره تامین پایدار. هفتمین همایش پژوهش‌های نوین در مدیریت. اقتصاد و حسابداری ایران، 22 خرداد 1401، مرکز بین­المللی همایش­ها و سمینارهای توسعه پایدار علوم جهان اسلام.  
جلیلیان، نگار و منصوری، عارفه. (1۳۹۸). ارائه مدل ساختاری- تفسیری از زیرساخت­های موثر در تحقق زنجیره تأمین تاب­آور. شانزدهمین کنفرانس بین­المللی مدیریت (علمی-پژوهشی)، تهران، دانشگاه الزهرا(س)، 19 آذر ماه 1398. 
جهانی، مصطفی؛ آذر، عادل و مقبل باعرض، عباس. (1397). طراحی مدل تفسیری- ساختاری عوامل مؤثر بر تاب آوری زنجیره تأمین. پژوهش­های مدیریت منابع سازمانی، 7(4): 27-1.  
حسینی‌دهشیری، سید جلال‌الدین‌ و آقایی، مجتبی. (1400). شناسایی و اولویت‌بندی قابلیت‌های تکنولوژیکی به‌منظور افزایش تاب‌آوری زنجیره تأمین. نوآوری و راهبردهای عملیاتی، 2(3): 243-229.  
درخشی، فاطمه و جبارزاده، یونس. (1399). توسعه مدل علی عوامل تأثیرگذار بر تاب­آوری زنجیره تأمین. مدیریت زنجیره تأمین، 21(62): 73-56.  
زراعتی فوکلایی، پروانه؛ مدهوشی، مهرداد؛ آقاجانی، حسنعلی و یحیی­زاده­فر، محمود. (1398). طراحی مدل بومی ارزیابی تأثیر قابلیت­های فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت­ها با میانجی­گری رویکردهای زنجیره تأمین (مطالعه موردی: شرکت­های دارویی). مدیریت فناوری اطلاعات، 9(4): 850-829.  
سلامی، هادی و میرفخرالدینی، سید حیدر. (1399). فراترکیب مدل‌های سنجش تاب­آوری شبکه تأمین. فصلنامۀ علمی مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 29(1)، 121-91.  
سلطانی، علی؛ بابایی فارسانی، میثم و حسنی مقدم، صادق. (1398). بررسی و تحلیل تأثیر نوآوری سازمانی بر تاب­آوری زنجیره تأمین (مورد مطالعه شرکت­های تولیدی در زمینه صنایع فلزی مستقر در شهرک­های صنعتی شهرکرد). مدیریت زنجیره تأمین، 22(68): 31-18. 
غیاثوند، ابوالفضل و عبدالشاه، فاطمه. (۱۳۹4). مفهوم و ارزیابی میزان تاب­آوری اقتصادی ایران. پژوهشنامه اقتصادی، 15(59): 187-161. 
نجفی، امیر و ساسانیان اصل، زهرا. (۱۳۹۵). بررسی نقش نوآوری بر ابعاد مدیریت زنجیره تأمین سبز (مطالعه موردی: شرکت خودروسازی سایپا)، کنفرانس بین­المللی مدیریت تغییر و تحول، تهران، مرکز توسعه اطلاعات کاربردی، 14 مهرماه 1395.  
نقی­زاده، محمد؛ سیدنقوی، میرعلی و احسانی، راضیه. (1392). تأثیر قابلیت­های پویا بر توانمندی نوآوری محصول در بنگاه­های بخش دارویی ایران. فصلنامه مدیریت نوآوری، 2(3)، 51-27.  
 
Aldianto, L., Anggadwita, G., Permatasari, A., Miezanti, I. & Wiliamson, I. (2021). Toward a Business Resilience Framework for Startups. Sustainability, 13(6), 1-19. 
Asia-Pacific Economic Cooperation. (2000). Towards knowledge-based Economies in APEC. Report by APEC Economic Committee, November 2000. 
Bakhshi, N. & Kliendorfer, P. (2009). Co-opetition and Investment for Supply-Chain Resilience. Production and Operations Management, 18(6), 283-603. 
Barkhordari, S., Fattahi, M. & Azimi, N.A. (2019). The Impact of Knowledge-Based Economy on Growth Performance: Evidence from MENA Countries. Journal Knowledge Economic, 10, 1168–1182. 
Blundell, R. & Bond, S. (2000). GMM estimation with persistent panel data: An application to production functions. Econometric Reviews, 19(3): 321–340. 
Bristow, G. & Healy, A. (2014). Regional resilience: An agency perspective. Journal Regional Studies, 48(5): 923–935.  
Canton, E., Mohl, P., Reut, A., and Ward, M. (2016). How to make the Economic and Monetary Union more resilient? Quarterly Report on the Euro Area. Directorate General Economic and Financial Affairs, European Commission, 15(3), 7-18. 
Day Jamison, M. (2014). Fostering emergent resilience: The complex adaptive supply network of disaster relief. International Journal of Production Research, 52 (7): 1970–1988. 
Erol, O., Sauser, B., & Mansouri, M. (2010). A framework for investigation into extended enterprise resilience. Enterprise Information Systems, 4 (2): 111–136. 
Fatorachian, H. & Kazemi, H. (2020). Impact of Industry 4.0 on supply chain performance. The Management of Operations, 32(1), 63-81. 
Golgeci, I. & Ponomarov, S. Y. (2013). Does firm innovativeness enable effective responses to supply chain disruptions? An empirical study. Supply Chain Management: An International Journal, 18(6): 604-617. 
Greene, W. H. (2000). Econometric analysis. New York University. 4th Edition. 
Hadad, sh, (2017). Knowledge economy: characteristics and dimension. Management Dynamics in the Knowledge Economy, 5(2): 203-225. 
Hogus, M. (2021). Key concepts of supply chain management. Essentials of Supply Chain Management, Fourth Edition, 1-33.
https://data.worldbank.org   
Karl, A. A., Micheluzzi, J., Leite, L. R., & Pereira, C. R. (2018). Supply chain resilience and key performance indicators: a systematic literature review. Production, 28: 1-16.  
Martin, C. & D, Towill. (2001). An integrated model for the design of agile supply chains. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 31(4), 235-246. 
Martin, C. & Peck. H. (2004). Building the resilient supply chain. International Journal of Logistics Management, 15(2): 1-13. 
Nelson, K., Gillespie-Marthaler, L., Barod, H. & Abkowitz, M. (2019). Selecting indicators for assessing community sustainable resilience. Risk Analysis, 39(11), 2351-2597. 
Ossa, R. (2021). A simple measure of economic resilience. World Trade Report Opinion Piece, 60-61. 
Ozdemir, D., Sharma, M., Dhir, A. & Daim, T. (2022). Supply chain resilience during the COVID-19 pandemic. Technology in Society, 68.  
Pathak, S. D., Day, J. M., Nair, A., Sawaya, W. J. & Kristal, M. M. (2007). Complexity and adaptivity in supply networks: building supply network theory using a complex adaptive systems perspective. Decision Sciences, 38(4), 547-580.  
Polder, M., Bertschek, I. & Schulte, P. (2019). ICT and resilience in times of crisis: Evidence from cross-country Micro Moments Data. 28(8), 759-774. 
Ponomarov, S. Y. & Holcomb, M. C. (2009). Understanding the concept of supply chain resilience. The International Journal of Logistics Management, 20(1): 124-143.  
Rice, J. & Canioato, F. (2003). Building a secure and resilient supply network. Supply Chain Management Review, 7(5): 22-33.  
Sabahi, S& Mellat Parast, M. (2019). Firm innovation and supply chain resilience: A dynamic capability perspective. A Leading Journal of Supply Chain Management, 23, 254-269.  
Shahbaz, M., Zahid, A., Noor Ismawati, J., Suhana Mohezar, A. & Muhammad Shujaat, M. (2020). Multi‑dimensional supply chain flexibility and supply chain resilience: The role of supply chain risks exposure. Operations Management Research, 15(1), 307–325. 
Singh, C. S., Soni, G. & Badhotiya, K. G. (2019). Performance indicators for supply chain resilience: Review and conceptual framework. Journal of Industrial Engineering International, 15: 105–117.  
Sirimanne, Sh. N. (2020). How science, technology and innovation can help build resilience to multiple shocks. https://unctad.org/news.  
Spiegler, V. L. M., Naim, M. M. & Wikner, J. (2012). A control engineering approach to the assessment of supply chain resilience. International Journal of Production Research, 50(21), 6162-6187.  
Tukamuhabwa, B. R. Stevenson, M. & Busby, J. (2017). Supply chain resilience in a developing country context: A case study on the interconnectedness of threats, strategies, and outcomes. Supply Chain Management, 22(3): 486-505. 
Umar, M. & Wilson, M. (2021). Supply chain resilience: Unleashing the power of collaboration in disaster management. ‌Sustainability, 13(19), 10573.  
Van der Leeuw, S. & Aschan-Leygonie, C. (2000). A long-term perspective on resilience in socio-natural systems. Paper presented at the workshop on System shocks-system resilience, 22-26 May. - Sweden, Abisko. 
Walker, B. H. (2020). Resilience: what it is and is not. Ecology and Society, 25(2), 1-3.  
Wang, J. & Ran, B. (2018). Sustainable collaborative governance in supply chain. Sustainability, 10(1), 171-188.  
www.oxfordmetrica.com   
www.wipo.int/global_innovation_index   
Yojana, R. M. & Zagloel, T. Y. M. (2020). Evaluation of supply chain resilience: Development of RARE framework. 3rd Asia Pacific Conference on Research in Industrial and Systems Engineering, Indonesia, 16 Jun 2020. 
Zhu, x. & Wu, Y. (2022). How does supply chain resilience affect supply Chain performance? The mediating effect of sustainability. Sustainability, 14(21), 1-19.     
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 31 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 16 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار