اوراق بهادار سازی بیمه اعتبار، به مثابه شیوه ای برای مدیریت ریسک شرکتهای بیمه و تسهیل کننده عرضه این بیمه در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

بیمه اعتبار تجاری به عنوان بیمه ای که فروشندگان اعتباری کالا و خدمات و ایضاً اعتبار دهندگان اعم از بانکها و موسسات اعتباری را در برابر عدم بازپرداخت اعتبارات پرداختی بیمه می نماید؛ نقش مهمی در تجارت امروزه دارد ، لکن در ایران استقبال چندانی از ناحیه بیمه‌گران از آن نشده است. عدم تمایل بیمه‌گران به ارائه این بیمه‌ها، علی‎الخصوص در مورد پوشش بیمه اعتباری صادرات و ایضاً پوشش بیمه اعتبار بانکها و موسسات مالی بیشتر مشهود است. یکی از مهمترین دلایل این وضعیت، ریسک بسیار بالای پوشش بیمه اعتبار می‌باشد که می تواند شرکت بیمه‌گر را به کام ورشکستگی بکشاند. بیمه اتکایی، اگر چه راهکاری برای شرکت‌های بیمه جهت انتقال و مدیریت ریسک می باشد؛ اما با محدودیت هایی مواجه است. با تبدیل چنین ریسکی به اوراق بهادار و انتقال آن به بازار سرمایه، مدیریت ریسک پیش روی بیمه‌گران میسر و مآلاً امکان عرضه بیمه اعتبار فراهم می شود. راهکاری که در تبصره ماده 5 قانون بودجه 1399 نیز پیش‌بینی شده است . در این نوشتار با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به ویژگی خاص بیمه های اعتبار و تأثیری که تبدیل آن به اوراق بهادار می‌تواند در افزایش اقبال به آن داشته باشد می پردازیم

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Securitization of credit insurance as a way to manage the risk of insurance companies and facilitate the supply of this insurance in Iran

نویسنده [English]

  • Diba Jafari
Private law Department, Law Faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Commercial credit insurance as an insurance that insures the credit sellers of goods and services as well as creditors, including banks and credit institutions, against non-repayment of paid credits; It plays an important role in today's business, but it has not been well received by insurers in Iran. The reluctance of insurers to provide these insurances is more evident, especially in the case of export credit insurance coverage and also the credit insurance coverage of banks and financial institutions. One of the most important reasons for this situation is the very high risk of credit insurance coverage, which can lead the insurance company to bankruptcy. Although reinsurance is a solution for insurance companies to transfer and manage risk; But it faces limitations. By converting such risk into securities and transferring it to the capital market, risk management becomes possible for insurers, and it becomes possible to offer credit insurance. A solution that is also inserted in the note of Article 5 of the Budget Law of 1399. In this article, with a descriptive-analytical approach and using library resources, we discuss the special features of credit insurance and the effect the securitization of that risk will have on increasing its popularity

کلیدواژه‌ها [English]

  • credit insurance
  • insurance securitization
  • reinsurance
  • risk management
آقا مهدوی، اصغر و ناصرپور، علیرضا. (1391). بررسی ابعاد فقهی سازکار انتشار اوراق بلایای طبیعی، اندیشه مدیریت راهبردی، 12، 5-32. 
بابایی، ایرج. (1394). حقوق بیمه، چاپ سیزدهم تهران: انتشارات سمت. 
باقری، محمود. ساردویی نسب، محمد و موسوی، مهدی. (1393). مطالعه راهبردی شرکتی بیمه در حقوق ایران، مطالعات حقوق خصوصی، 44(4)، 495-514. 
پیکارجو، کامبیز و داودی رستمی، حانیه. (1388). بررسی امکان جانشینی اوراق بهادار ریسک حوادث فاجعه‌آمیز با بیمه‌های اتکایی رایج در صنعت بیمه، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 3، 1-25. 
پیوندی، مهشید. زینالی، مهدی. صالحی، مهدی. پایتختی اسکویی، سید علی و باآور نهندی، یونس. (1401). ارائه مدل اوراق بهادار سازی بیمه با استفاده از روش دلفی فازی و تکنیک دیمتل در شرایط محیطی ایران، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، نسخه الکترونیک انگلیسی قابل دسترسی در https://www.mdpi.com/1911-8074/15/11/544 .   
توفیقیان، محمد ابراهیم. (1376). طراحی مجدد بیمه اتکایی با استفاده از بازارهای سرمایه، پژوهشنامه بیمه، 48، 91-104. 
جعفری، دیبا و امینی، منصور. (1400)، بیمه اعتبار تجاری به مثابه شیوه‌ای نوین برای مدیریت مخاطرات بازرگانی، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، 4(3)، 167-185. 
جعفری، دیبا. (1399)، بیمه اعتبار تجاری راهکاری برای جلوگیری از شکست شرکت‌های کوچک و متوسط در بحران کسب و کار ناشی از شیوع بیماری کرونا، کسب و کارهای بین‌المللی، 3(10)، 173-192.
جونز، پیتر (1391)، بیمه از منظر بانک جهانی: بیمه اعتبار تجاری، ترجمه محمد رضا فرض‌اللهی و حمید تقی‌لو، چاپ اول، تهران: پژوهشکده بیمه.
خشنود، زهرا و اسفندیاری، مرضیه. (1394)، تحلیل سازکار تعدیل نسبت کفایت سرمایه در گذر از سلامت بانکی به ثبات مالی، پژوهش‌های پولی و بانکی، 25، 401 تا 427.
سهامیان مقدم، جواد. نظری، محسن. قلی‌پور، حسن. یاسوری، محسن. طهمورث و قالیباف اصل، حسن. (1398). طراحی چارچوب سیاست‌گذاری افزایش ظرفیت قبول بیمه اتکایی با استفاده از اوراق حوادث فاجعه آمیز در صنعت بیمه، اقتصاد پولی و مالی، 26(18)، 193-217.
سیدنژاد فهیم، سید رضا و بهزادی‌نیا، سارا. (1399). بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و عملکرد صادراتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، 3(1)، 1-19.
صحت، سعید. نظرمند، آسیه و احسان‌فر، گلشن. (1390). توسعه بیمه در بازار پول و سرمایه: موانع و راهکارها، تازه‌های جهان بیمه، 154، 5-22.
عسگری، محمد مهدی. صادقانی شاهدانی، مهدی. حسینی، سید علی و سیفلو، سجاد. ( 1395). بررسی فقهی اوراق بهادار بیمه‌ای، با رویکرد موضوع شناختی، پژوهشنامه بیمه، 31(1)، 123-138.
علوی‌فر، سیدابراهیم. (1395). نظام حقوقی بیمه‌های اعتبار، پایانامه کارشناسی ارشد، گروه حقوق خصوصی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
علی‌اکبری، شکوه سادات. (1383). بیمه اتکایی و روش‌های جایگزین انتقال ریسک، تازه‌های جهان بیمه، 73، 21-27.
کریمی، ‌آیت. (1381). مبانی عملی و نظری بیمه‌های اموال، چاپ سوم،تهران: انتشارات پژوهشکده بیمه.
گوگردچیان، احمد. محمودی‌نیا، داوود و راه‌نورد، فهیمه. (1392). تآثیر عدم تقارن اطلاعات بر بحران مالی درکشورهای منتخب عضو کنفرانس اسلامی، تحقیقات توسعه اقتصادی، 11، 47-68. 
فاضلی‌کبریا، حامد. اعظمی، امید و اعظمی، بهاره. (1397). بررسی شدت همبستگی عملکرد و کارایی شرکت‌ها بر یکدیگر در جهت بهبود مدیریت، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، 1(2)، 37-53. 
محمدی‌پورندوشن، رسول و حاجی‌غلام‌سریزدی، مهدی. (1397). شناسایی اوراق بهادار بیمه‌ای جهت بکارگیری در بازار ایران، رویکرد‌های پژوهشی نو در علوم مدیریت، 4، 187-206.    
میرطاهر، سیدمحمدجواد و سرشار، مهدیار. (1395). اوراق بهادارسازی بیمه‌ها در صنایع پیش ران ( مبتنی بر ساختاراوراق مالی اسلامی)، دانش سرمایه‌گذاری، 5(19)، 1-24.  
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1398). بررسی لایحه بودجه 1399 کل کشور، بند ز تبصره 5، انتشار اوراق بیمه‌ای، نشریه گزارش‌های کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1212-1215. 
 
Altunbas Y. and Marques-Ibanez D. and Van Leuvensteijn, M. and Zhao, T., (2022). Market power and bank systemic risk: Role of securitization and bank capital, Journal of Banking & Finance, 138, https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2022.106451
Andersen, Jens Verner (2002). RISK TRANSFER MECHANISMS: CONVERGING INSURANCE, CREDIT AND CAPITAL MARKETS, avaible at: https://www.oecd.org/finance/financial-markets/1939376.pdf
 Banks for international settelments (2011). Report on asset securitization incentives, avaible at: https://www.bis.org/publ/joint26.pdf
Barrieu, P. Albertini, L. (2009). The Handbook of Insurance-Linked Securities. A John Wiley and Sons Publication.
Butt, M. (2007). Insurance, Finance, Solvency II and Financial Market Interaction. The Geneva Papers on Risk and Insurance; 32 (2): 16-33
Erwann Michel-Kerjana, and Morlaye, Frederic,( 2008), Extreme Events, Global Warming, and insurance-Linked Securities: How to Trigger the ‘‘Tipping Point’’, The Geneva Papers, 2008, 33
European Systematic Risk Board, (2022). Monitoring systemic risks
in the EU securitization market, avaible at: https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/reports/esrb.report_securisation.20220701~27958382b5.en.pdf
Garner, B. A., & Black, H. C. (2009). Black's law dictionary. 9th ed. St. Paul, MN:West
Holzheu, Thomas & Karl, Kurt & Helfenstein, Rainer. (2006). Securitization - new opportunities for insurers and investors. New Sigma Premium Figures: www.swissre.com/sigma sigma No 5/2006
Michael, MJ. (2002). Securitization of Life Insurance Businesses,” in M.Lane, ed., Alternative Risk Strategies (London: Risk Books).
Qui, J. Li, M. Wang, Q. Wang, B. (2012). Catastrophe risk reinsurance pricing. Emphasis; 2: 11-15.
Sen, Sunanda.(2010).International Trade Theory and Policy: A Review of the Literature, Working Paper No. 635, The Levy Economics Institute.
Torchiana, W. D. and Leydier M., Menillo M.F. (2022). Insurance & Reinsurance, Sullivan & Cromwell LLP report , avaible at: www.lexology.com/gtdt.
Van der Veer, Koen J. M.(2015). The Private Export Credit Insurance Effect on Trade, The Journal of Risk and Insurance, 82 (3), 601-624.  
Vedeno, D, Miranda, M, Dismukes R and Glauber, J (2004). Economic Analysis of the Standard Reinsurance Agreement. Selected Paper, Presented at AAEA Annual Meeting Denver, CO, August 1-4. 
Wachter, Susan M.(2018).Credit Risk Transfer, Informed Markets, and Securitization, Federal Reserve Bank of New York Economic Policy Review 24, no. 3 available at: https://ssrn.com/abstract=3100404.  
Rooney, Stephen. G. and Berkery, John P. and Bakst, David S.(2022).
Insurance Industry Guide for Capital Markets, avaible at: LexisNexis, Practical Guidance.
Wattman, Malcolm P and Jones Kimberly (2007). Insurance Risk Securitization, Journal of Structured Finance; 12(4), 49-54.