تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر شکاف نهادی بین ایران و کشورهای منتخب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد ، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تبریز

4 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

در طی دهه‌های اخیر، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد جهانی بیشتر نمایان شده است و تأثیر آن روی سایر مولفه‌ها از جمله نهادها مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی روی شکاف نهادی ایران و کشورهای منتخب طی دوره‌ زمانی 2001-2017 می­باشد. بدین منظور از روش داده‌های تابلویی و رهیافت حداقل مربعات تعمیم یافته برای کشورهای منتخب استفاده شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که متغیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تأثیر معنی‌دار و منفی بر شکاف نهادی دارد. متغیر جمعیت در کشور میزبان (ایران) تأ‌ثیر معنی‌دار و منفی بر شکاف نهادی دارد ولی متغیر جمعیت در کشورهای منتخب تأثیر بی‌معنی و مثبت بر شکاف نهادی دارد. متغیر رشد اقتصادی در کشور میزبان (ایران) تاثیر منفی و غیر­معنی­دار و در کشورهای منتخب تأثیر مثبت و معنی­دار بر شکاف نهادی دارد و متغیر فاصله جغرافیایی تأثیر معنی‌دار و مثبت بر شکاف نهادی بین ایران و کشورهای منتخب دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Foreign Direct Investment on Institutional gap between Iran and Selected Countries

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Salmani Bishak 1
  • Zahra Karimi 2
  • Ulduz Masumi 3
  • Faranak Bastan 4
1 Assistant professor, Factualy of Economics,Management & Business ,University of Tabriz
2 Associate Professor, Factualy of Economics,Management & Business , University of Tabriz
3 Master of Economics/ University of Tabriz
4 Phd Student of Economics /University of Tabriz
چکیده [English]

In recent decades, the flow of foreign direct investment has been more visible in the global economy, and its impact on other factors including the institution is considered. The aim of this study is investigating the effects of foreign direct investment on institutional gaps between Iran and selected countries during the period 2001-2017. For this purpose, panel data method and generalized least squares approach have been used for selected countries. The results of the study show that foreign direct investment has a significant and negative effect on the institutional gap. The population variable in the host country (Iran) has a significant and negative effect on the institutional gap, but in the selected countries has a non-significant and positive effect on the institutional gap. The economic growth in the host country (Iran) has a negative and non-significant effect and in selected countries it has a positive and significant effect on the institutional gap. The geographical distance has a significant and positive effect on the institutional gap between Iran and selected countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • foreign direct investment
  • institutional gap
  • GDP
  • ICRG
آذر، عادل و مومنی، منصور.(1393). آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد اول، نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی.
ابزری، مهدی و تیموری، هادی.(1386). جریان سرمایه­گذاری خارجی در کشورهای توسعه نیافته، شماره 179، مجله تدبیر، سال هجدهم.
احمدیان، مریم.(1390). معرفی و نقد شاخص راهنمای بین المللی ریسک کشوری(ICRG)، مرکز پژوهش‌های مجلس‌ شورای اسلامی، تهران.
اسدی، مرتضی.(1385). سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در ایران و عوامل موثر بر آن ، سازمان امور اقتصادی و دارائی استان تهران واحد مطالعات اقتصادی.
  اصغری، رضا، رضائی، عباسعلی و جانی، مهدی.(1395). تاثیر مولفه های نهادی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی کشورهای منتخب اسلامی حوزه سند چشم انداز)، کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت، روانشناسی، صص 1-32
آقامحمدزاده.(1392). عوامل تعیین­کننده سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اقتصاد و مدیریت آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران.
حسینی، سید صفدر و مرتضی، مولایی.(1385). تاثیر سرمایه  گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه­ی پژوهشنامه اقتصادی، دوره6، شماره 2، پیاپی 21، صص57-80
حیدری، پروین و افشاری، زهرا.(1390). عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تاکید بر شاخص های حکمرانی، فصلنامه­ی پژوهش­های اقتصادی، سال دوازدهم، شماره اول، صص 145-146.
دلاور، علی. (1385). روش­های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و محمودی، عبدالله.(1385). تعیین‌کننده‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی ایران)، جستارهای اقتصادی، شماره ۵، صص 189-207.
شاه‌ابادی، ابوالفضل، ولی‌نیا، آرش و انصاری، زهرا.(1391) تأثیر سرریز فناوری ناشی از سرمایه­گذاری مستقیم خارجی بر عملکرد بخش صنعت، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال نهم، شماره 33، ص 14.
صوفی، عبدالله.(1394). سرمایه­گذاری های مستقیم در ایران و اثرات سوء اقتصادی آن در کشور، پایگاه خبری نکات پرس.
علیزاده، محمد، بابایی، مجید، جعفری، محمد و خدایی، مهدی.(1393). اثر متقابل سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی در کشورهای D8، فصلنامه ی سیاست های مالی و اقتصادی، شماره6، صص 87-104.
عیسی زاده، سعید و احمدزاده، اکبر.(1388). بررسی اثرعوامل نهادی بررشد اقتصادی با تاکید بر نهادهای حاکمیتی، ، فصلنامه ی پژوهش های اقتصادی ایران، شماره40، صص1-28.
گرایی­نژاد، غلامرضا، دقیقی اصل، علیرضا و رمضان، آذین السادات.(1393). تاثیر عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی با تاکید بر متغیر های ساختاری و نهادی، فصلنامه­ی علوم اقتصادی، شماره 29، صص 131-150.
لشکری، زهرا، امام وردی، قدرت اله و حمزه­ای، الهام.(1391). مطالعه تطبیقی جذب سرمایه­گذاری خارجی در تقویت بازار سرمایه کشورهای منتخب، ، فصلنامه ی علوم اقتصادی، شماره 18، صص 29-52.
مهدوی عادلی، محمدحسین.(1387 ). تأثیر حکمرانی خوب بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با کشورهای با درآمد متوسط، ، مجله ی دانش و توسعه، سال ۱۵ شماره ۱۰۶، صص ۲۴-۸۰.
ندیری، محمد و محمدی، تیمور.(1390). بررسی تأثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش مدلسازی اقتصادی، فصلنامه اقتصادی، دوره 5، شماره 3، صص1-24
Ali, F., Fiess, N., & Macdonald, R. (2011). Climbing to the top? Foreign Direct Investment and property rights. Economic Inquiry, vol. 49, pp. 289–30.
Brendan. P. (2007). Democracy, Property Rights and FDI in Developing Countries A Regional Analysis, Honor Paper Presented to Macalester College, Economic Departman. Minneapolisfed.org/mea/contest/ 2007 papers/ierpont.pdf.
Bonaglia, F., Braga de Macedo, J, & Bussolo, M. (2001). How Globalisation Improves Governance, OECD Development Centre Working Papers 181, OECD Development Centre.
Demir, F. (2015). Effects of FDI Flows on Institutional Development: Does It Matter Where the Investors are from? World Development Vol. 78, pp. 341–359.
Holmberg, Sören, Bo Rothstein & Nasiritousi, Naghmeh, (2008). Quality of Government: What You Get, The Quality of Government Institute, Department of Political Science, University of Gothenburg.
Jongmoo, J, Sang M. L., Amir, S. (2016). The effects of institutional distance on FDI inflow: General environmental institutions (GEI) versus minority investor protection institutions (MIP), International Business Review, Vol. 25, pp.114–123
Knack, S., & Keefer, P. (1995). Institutions and economic performance: Cross-country tests using alternative institutional measures. Economic and Politics, vol.7, pp.207–227.
Kogut, B., & Singh, H. (1988).The effect of national culture on the choice of entry mode. Journal of International Business Studies, vol.19, pp. 411–432.
Long, C, Yang, J & Zhang, J (2015). Institutional Impact of Foreign Direct Investment in China. World Development. Vol. 66, pp. 31–48
Spar, D. (1999). Foreign investment and human rights. Challenge, vol, 42, pp.55-80
Snowdon, B., & H. R. Vane. (2005). Modern macroeconomics: Its origins, development and current state. Cheltenham: Edward Elgar.