تاثیر برنامه‌های تشویقی صادرات بر عملکرد صادراتی: نقش جذابیت‌های بازارهای خارجی و قابلیت‌های صادراتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت دانشگاه تبریز، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 استادیار گروه مدیریت دانشگاه تبریز

چکیده

نظریه تجارت نوین که بر پایه نظریه نظریه رشد نوین توسعه یافته است، به تجارت بین‎الملل و رشد اقتصادی طی دهه‎های 1990 می‎پردازد و بر پیشرفت تکنولوژیکی و پیامدهای خارجی آن و نیز استفاده از دانش جدید به عنوان متغیر آشکار توجه دارد. برنامه‌های تشویق صادرات (EPPS) اطلاعات و دانش مدیران را در حوزه صادرات تکمیل می‌کند.  هدف از این تحقیق بررسی تاثیر برنامه‌های تشویقی صادرات بر عملکرد صادراتی شرکت‌های بازرگانی بین‌المللی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با نقش میانجی جذابیت‌های بازارهای خارجی و قابلیت‌های صادراتی شرکت است. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس تعداد 240 پرسشنامه از شرکت‌های بازرگانی فعال ایران جمع‌آوری گردیده و برای آزمون فرضیه‌های تحقیق و تحلیل داده‌ها از مدل سازی معادلات ساختاری SEM استفاده شد. نتایج داده‌های آماری و مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که برنامه‌های تشویقی صادرات بر عملکرد صادراتی شرکت تاثیر مستقیم ندارد و تاثیر آن از طریق ادراک جذابیت‌های بازارهای خارجی و همچنین توسعه قابلیت‌های صادراتی شرکت بر عملکرد صادراتی شرکت اتفاق می‌افتد. همچنین بررسی نتایج نشان می‌دهد که متغیر برنامه‌های تشویقی صادرات به صورت مستقیم و غیرمستقیم، 66 درصد از تغییرات متغیر عملکرد صادراتی را تبیین می‌کند که نشان دهنده اهمیت برنامه‌های تشویقی صادرات در رسیدن به عملکرد صادراتی برتر است. براساس نتایج این تحقیق، توصیه می‌شود در برنامه‌های مربوط به تشویق شرکت‌های بازرگانی به مباحث آموزشی بیش از پیش اهمیت داده شود. همچنین مدیران شرکت‌ها نیز بایستی توجه نمایند که عوامل ارتباطاتی به عنوان مهم‌ترین عامل در ایجاد قابلیت‌های صادراتی برای شرکت‌ها مطرح است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of Export Incentive Programs on Export Performance: The Role of the Attractiveness of Foreign Markets and Export Capabilities

نویسندگان [English]

  • Pouya Behzadnia 1
  • Naser Sanoubar 2
  • SeyedSamad Hosseini 3
1 Department of management, Faculty of Economics and Management, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Associate Professor, Department of Management, University of Tabriz.
3 Assistant Professor, Department of Management, University of Tabriz.
چکیده [English]

The modern business theory addresses international trade and economic growth during the 1990s and focuses on technological progress and its external implications, as well as the use of new knowledge as a clear variable. Export Promotion Programs complete the information and knowledge of managers in the field of exports. The purpose of this research is to examine the impact of export incentive programs on the export performance of international trading companies, directly and indirectly, with the mediator role of the attractiveness of foreign markets and the company's export capabilities. A total of 240 questionnaires of Iranian trading companies were collected by random sampling method. SEM modeling was used to test the hypotheses and analyze the data. The results showed that export incentive programs do not have a direct effect on the export performance of the company and its effect is through the perception of the attractiveness of foreign markets as well as the development of export capabilities of the company on the company's export performance. Also, the results show that the variable of export incentive programs, directly and indirectly, explains 66% of the variations in the export performance, which indicates the importance of export incentive programs to achieve superior export performance. Based on the results of this study, it is recommended that programs in the field of encouraging business companies be given more importance to educational issues. Also, corporate executives should note that communication factors are considered as the most important factor in creating the export capability for major companies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export incentive programs
  • Export performance
  • Attractiveness of foreign markets
  • Export capabilities

مراجع

اشرف‌زاده، سید حمیدرضا و آزاد ارمکی غلامرضا (1385). برآورد میانگین گروهی توابع عرضه و تقاضای صادرات زیربخش‌های صنعتی ایران و بررسی سیاست‌های حمایتی و توسعه و تشویق صادرات. پژوهشنامه‌ی علوم انسانی و اجتماعی، سال ششم، شماره بیستم، 58-39.
بهزادنیا، پویا (1397). بررسی تاثیر جهت‌گیری مشتری بر  عملکرد صادرات شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) استان آذربایجان شرقی پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، پردیس دانشگاه تبریز، گروه مدیریت.
حسنقلی‌پور، طهمورث؛ متوسلی، محمود؛ محمدی، شاپور و حسینی فرشید (1389). تأثیر برنامه های تشویق صادرات بر عملکرد صادراتی: مطالعه‌ی موردی صنعت برق. نشریه مدیریت بازرگانی، دوره 2، شماره 5، 40-21.
دشتی شاهرخ, زهره. (1386). عوامل موثر بر عملکرد صادارتی شرکت های کوچک و متوسط. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول), 14(53), 51-77.
رحمان سرشت, حسین, صنوبر, ناصر. (1382). بررسی رابطه راهبردهای بازار – محصول و عملکرد صادر کنندگان ایرانی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول), 10(39.40), 69-98.
سرمد سعیدی، سهیل؛ قاسمی بهروز؛ وجدی، خدیجه و نجفی مجد، صمد (1394). تاثیر برنامه‌های تشویق صادرات بر عملکرد صادراتی شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی، بررسی‌های بازرگانی، 72، 14-1.
شجاعی محمدرضا، محترم رحیم، آطاهریان سمانه (1393) تاثیر عوامل داخلی شرکت بر عملکرد صادراتی (مطالعه موردی: شرکت‌های صادرکننده پسته در تهران). فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران، دوره 6، شماره 4، 807-791.
فاریابی, محمد, رحیمی اقدم, صمد, کوششی, محمدرضا, پور آقابالایی, علیرضا. (1398). تأثیر بازارگرایی و تجربه بین‌المللی بر عملکرد صادرات با نقش میانجی استراتژی بازاریابی بین‌المللی. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب و کارهای بین المللی، 2(1), 23-44.
فرجی خورشیدی، حجت و آذر عادل (1384). طراحی مدل هوشمند ارزیابی جذابیت بازارهای بین‌المللی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، ویژه‌نامه مدیریت، 149-121.
فیل سرائی مهدی، ملکندهی مریم (1394). مروری بر نظریه‌های تجارت بین‌المللی مدرن. مجله اقتصادی (دوماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی). ۱۵ (۱۱ و ۱۲) :۶۵-۸۸
قره چه منیژه، کریمی علویجه محمدرضا، سادات اکبری نژاد معصومه (1392) تاثیر بازارگرایی و ارتباطات تجاری بر عملکرد صادراتی (مورد مطالعه صنایع دستی استان تهران). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، سال 3، شماره 4، 76-59.
محترم قلاتی, رحیم, موثق, مهرداد. (1397). بررسی تأثیر بازارگرایی صادرات و انطباق آمیختۀ بازاریابی بر عملکرد صادراتی (مطالعۀ موردی: شرکت‌های صادرکنندۀ محصولات غیرنفتی). مدیریت بازرگانی, 10(1), 165-186.
مصلح، عبدالمحید، بحرینی زاده، منیجه، کریمی قهفرخی، سمیرا. (1395). تاثیر ابعاد جهت‎گیری استراتژیک بر عملکرد صادراتی شرکت‎های صادراتی استان بوشهر، تحقیقات بازاریابی نوین، 6(4)، 125-140.
هومن، حیدر علی. (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل، انتشارات سمت.
 
Aaby N.E., & Slater S.F. (1989) “Management influences on export performance: A review of the empirical literature 1978-88”. International Marketing, Vol. 3, No. 2, pp. 11-28.
Beamish, P. (1993), “The characteristics of joint ventures in the people’s republic of China”, Journal of International Marketing, Vol. 1 No. 2, pp. 29-48.
Bell, J., Crick, D. and Young, S. (2004), “Small firm internationalisation and business strategy: an exploratory study of ‘knowledge-intensive’ and ‘traditional’ manufacturing firms in the UK”, International Small Business Journal, Vol. 22 No. 1, pp. 23-56.
Bell, J., McNaughton, R., Young, S. and Crick, D. (2003), “Towards an integrative model of small firm internationalisation”, Journal of International Entrepreneurship, Vol. 1 No. 4, pp. 339-362.
Cadogan, J. W., Cui, C. C., Li, E. K. Y., & Kwok Yeung Li, E. (2003). Export market-oriented behavior and export performance: The moderating roles of competitive intensity and technological turbulence. International Marketing Review, 20(5), 493–513.
Crick, D. and Lindsay, V. (2015), “Service and service-intensive New Zealand internationalizing SMEs: managers’ perceptions of government assistance”, Marketing Intelligence & Planning, Vol. 33 No. 3, pp. 366-393.
Czinkota, M., Ronkainen, I.A., Sutton-Brady, C. and Beal, T. (2011), International Marketing, Cengage Learning, Mason, OH.
Çavuşgil, S. T., & Zou, S. (1994). Marketing strategy–performance relationship: An investigation of the empirical link in export market ventures. Journal of Marketing, 58(1), 1– 21.
Day, George S. (1994), “The Capabilities of Market-Driven Organizations,” Journal of Marketing, 58 (July), 37–52.
Durmuşoğlu, S.S., Apfelthaler, G., Nayir, D.Z., Alvarez, R. and Mughan, T. (2012), “The effect of government-designed export promotion service use on small and medium-sized enterprise goal achievement: a multidimensional view of export performance”, Industrial Marketing Management, Vol. 41 No. 4, pp. 680-691.
Francis, J. and Collins-Dodd, C. (2004), “Impact of export promotion programs on firm competencies, strategies and performance: the case of Canadian high-technology SMEs”, International Marketing Review, Vol. 21 No. 4, pp. 474-495.
Freixanet, J. (2012), “Export promotion programs: their impact on companies’ internationalization performance and competitiveness”, International Business Review, Vol. 21 No. 6, pp. 1065-1086.
Gençtürk, E. and Kotabe, M. (2001), “The effect of export assistance program usage on export performance: a contingency explanation”, Journal of International Marketing, Vol. 9 No. 2, pp. 51-72.
Haddoud, MY, Nowinski, W, Jones, P, Newbery, R. Internal and external determinants of export performance: Insights from Algeria. Thunderbird International Business Review. 2019; 61: 43– 60.
Jain, S.C. (1989), “Standardisation of international marketing strategy: some research hypotheses”, Journal of Marketing, Vol. 53 No. 1, pp. 70-79.
Joan Freixanet & Iya Churakova (2018) The Impact of Export Promotion Programs on Firms’ Export Competencies and Performance in a Transition Economy: The Case of Russian Manufacturers, Journal of East-West Business, 24:4, 287-318.
Katsikeas, C., Samiee, S. and Theodosiou, M. (2006), “Strategy fit and performance consequences of international marketing standardization”, Strategic Management Journal, Vol. 27 No. 9, pp. 867-890.
Lages, F. and Montgomery, D.B. (2005), “The relationship between export assistance and performance improvement in Portuguese export ventures”, European Journal of Marketing, Vol. 39 No’s 7/8, pp. 755-784.
Lages, F. and Jap, S.D. (2002), “Marketing mix adaptation and performance in international marketing relationships”, European Union Working Paper, Vol. 411, pp. 1-45.
Lado, N., Martinez-Ros, E. and Valenzuela, A. (2004), “Identifying successful marketing strategies by export regional destination”, International Marketing Review, Vol. 21 No. 6, pp. 573-597.
Leonidou, L., Palihawadana, D. and Theodosiou, M. (2011), “National export-promotion programs as drivers of organisational resources and capabilities: effects on strategy, competitive advantage, and performance”, Journal of International Marketing, Vol. 19 No. 2, pp. 1-29.
Leonidou, Leonidas C.  (2004), “An Analysis of the Barriers Hindering Small Business Export Development,” Journal of Small Business Management, 42 (3), 279–302.
Madsen Tage Koed (1987) “Empirical export performance studies: A review of conceptualizations and findings”. In cavusgil, S.T. and Axinn, C. (eds). Advances in International Marketing. Greenwich, CT: JAI Press, Vol 2, pp. 177-198.
Martincus, C.V. and Carballo, J. (2010), “Export promotion: bundled services work better”, World Economy, Vol. 33 No. 12, pp. 1718-1756.
Sharma, R. R., Sraha, G., & Crick, D. (2018) "Export promotion programs and the export performance of Ghanaian firms: The mediating role of foreign market attractiveness", International Marketing Review.  
Sousa, C., Martínez-López, F.J. and Coelho, F. (2008), “The determinants of export performance: a review of the research in the literature between 1998 and 2005”, International Journal of Management Reviews, Vol. 10 No. 4, pp. 343-374.
Sousa, Carlos M.P (2005)."Export performance measurement: A evaluation of the empirical research in the literature". academy of marketing science review, available: http://www.amsreview.org.
Shoham, A., M. Rose, G., & Kropp, F.(2005)."Market orientation and performance: a meta-analysis". Marketing Intelligence & Planning. Vol. 23. No. 5. pp. 435-454.
Spence, M. and Crick, D. (2001), “An investigation into UK firms’ use of trade missions”, Marketing Intelligence and Planning, Vol. 19 No. 7, pp. 464-474.
Spence, M. (2003), “Evaluating export promotion programs: UK overseas trade missions and export performance”, Small Business Economics, Vol. 20 No. 1, pp. 83-83.
Spence, M. and Crick, D. (2006), “A comparative investigation into the internationalization of Canadian and UK high-tech SMEs”, International Marketing Review, Vol. 22 No. 5, pp. 524-548.
Shamsuddoha, A. and Ali, M.Y. (2006), “Mediated effects of export promotion programs on firm export performance”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 18 No. 2, pp. 93-110.
Shamsuddoha, A., Ali, M.Y. and Nbudisi, O.N. (2009), “A conceptualization of direct and indirect impact of export promotion programs on export performance of SMEs and entrepreneurial ventures”, International Journal of Entrepreneurship, Vol. 13 No. 1, pp. 87-106.
Sraha, G. (2015), “Public policy makers: improving export promotion programmes and entrepreneurial development in a lower emerging economy”, African Journal of Economic and Management Studies, Vol. 6 No. 1, pp. 55-71.
Slotegraaf, Rebecca J., Christine Moorman, and J. Jeffrey Inman (2003), “The Role of Firm Resources in Returns to Market Deployment,” Journal of Marketing Research, 40 (August), 295–309.
Tenenhaus, M., Vinzi, VE. Chatelin, YM. Lauro,C. (2005). PLS path modeling. Computational Statistics & Data Analysis. Volume 48, No 1, pp. 159–205.
Theodosiou, Marios and Leonidas C. Leonidou (2004), “The Export Marketing Information System: An Integration of the Extant Knowledge,” Journal of World Business, 39 (1), 12–36.
Villena Manzanares, F. (2019), Export Performance of SMEs: An Empirical Analysis of the Mediating Role of Corporate Image. Journal of Small Business Management, 57: 386-399. doi:10.1111/jsbm.12337
Wilkinson, T. and Brouthers, L.E. (2000), “Trade shows, trade missions and state governments: increasing FDI and high-tech exports”, Journal of International Business Studies, Vol. 31 No. 4, pp. 725-734.
Williamson, N., Kshetri, N. and Wilkinson, T. (2011), “Recent trends in export promotion in the United States”, Marketing Management Journal, Vol. 21 No. 2, pp. 153-166.
Wheeler, C., Ibeh, K. and Dimitratos, P. (2008), “UK export performance research”, International Small Business Journal, Vol. 26 No. 2, pp. 207-239.
Yip, George S., Javier Gomez Biscarri, and Joseph A. Monti (2000), “The Role of the Internationalization Process in the Performance of Newly Internationalizing Firms,” Journal of International Marketing, 8 (3), 10–35.    

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 09 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 22 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار