طراحی الگوی مفهومی عوامل مؤثر توسعه صادرات محصولات کشاورزی: ارائه نظریه ی داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 کارشناسی ارشد مدیریت

چکیده

چکیده:
هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی و ارائه راهکار هایی برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی و بهبود رقابت پذیری است. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری نظری بود و با بهره‌مندی از روش‌های هدفمند و گلوله برفی انجام شد که بر مبنای آن، 14 مصاحبه با خبرگان مطرح در زمینه صادرات محصولات کشاورزی انجام شد. نتایج تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها، طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به شکل‌گیری مدل عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی بر مبنای نظریه‌پردازی داده‌بنیاد انجامید. با استناد به رهیافت سیستماتیک در نظریه داده‌بنیاد کدهای شناسایی شده در 6 طبقه هسته‌ای شامل شرایط علی، مقوله محتوایی، شرایط زمینه‌ای، عوامل مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد عوامل علی شامل (سیاست‌گذاری دولت، حمایت دولت، مسائل قانونی، مسائل مالی) مقوله‌های محوری شامل (برندسازی، توسعه بازاریابی، رقابت‌پذیری صادرات) مقوله‌های مداخله‌گر (تشکیلات و مسائل ادراری، مالیات گمرک) مقوله‌های زمینه‌ای (توسعه حمل‌ونقل و تکنولوژی) راهبردها (تسهیل تولید، قابلیت تولید، بهبود زیرساخت‌ها) و پیامدها شامل (داشتن مزیت رقابتی، ثبات اقتصادی، تصویر مطلوب از کشور) بر توسعه صادرات محصولات کشاورزی تأثیر گذارند.
نتیجه‌گیری: داشتن مزیت رقابتی، جایگاه قوی بازاریابی، رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی و قانونی از عوامل مهم توسعه صادرات محصولات کشاورزی در بازار فرامنطقه‌ای هستند که بر رقابت‌پذیری صادرات محصولات کشاورزی تأثیر می‌گذارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing a Conceptual Model of Factors Effective Agricultural Export Development: Grounded Theory Presentation

نویسندگان [English]

  • Naser Seifollahi onar 1
  • mohamad bashekouh 1
  • Rahim Mohammadkhani 2
1 Associate Professor, Department of Management, Mohaghegh Ardabili University
2 Mohageghe Ardabili univercity
چکیده [English]

The purpose of this study is to identify the factors affecting the development of agricultural exports and provide solutions to develop agricultural exports and improve competitiveness. Semi-structured interviews were used to collect data and data analysis was performed by Strauss and Corbin method and paradigm model. Sampling was theoretical sampling method and was conducted using targeted methods and snowballs, based on which 14 interviews were conducted with experts in the field of agricultural exports. The results of the analysis of the data obtained from the interviews, during the open, pivotal and selective coding processes, led to the formation of a model of factors affecting the development of agricultural exports based on data processing theory. Based on the systematic approach in data theory, the identified codes were divided into 6 core categories including causal conditions, content category, contextual conditions, interfering factors, strategies and consequences. The results showed that causal factors include (government policy, government support, legal issues, financial issues) central categories including (branding, marketing development, export competitiveness) interventionist categories (organization and urinary issues, customs tax) underlying categories (transportation development and technology Strategies(production facilitation, production capacity, infrastructure improvement) and outcomes including (having a competitive advantage, economic stability, favorable image of the country) affect the development of agricultural exports.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords:Exports Development
  • Competitiveness
  • Agriculture Product Export
آبنار، شهیاد؛ حسینی، سید صفدر؛ مقدسی، رضا (1399). عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران با تاکید بر رقابت پذیری نرخ ارز واقعی ترکیبی. اقتصاد کشاورزی، شماره 109،24-1.
استخر محمد، زیبایی منصور، طراز کار محمدحسین، (1388) ارزیابی تأثیر بیمه‌های صادراتی بر صادرات محصولات کشاورزی، مجله اقتصاد کشاورزی، شماره 4 ، 185-202.
استعلاجی علیرضا و پازوکی میلاد، (1393). الگوی بازاریابی جهانی برای افزایش صادرات محصول گل پاکدشت، فصلنامه علمی و بین‌المللی انجمن جغرافیایی ایران، دوره جدید، سال 11، شماره 36، 138-123. 
اسفیدانی محمدرحیم، حسنقلی‌پوریاسوری طهمورث، ترکستانی محمدصالح، روحانی امیررضا (1397). نوع‌شناسی رفتار صادراتی بنگاه‌های صادرکننده، مدیریت بازرگانی، 10(1)،1-30
انوری مجید، (1397) اقتصاد ایران در بستر جهانی‌شدن، نشر نی، تهران.
آقاپور صباغی (1398). بررسی عوامل مؤثر بر صادرات زعفران ایران به کشورهای بریکس (رهیافت پانل دیتا). زراعت و فناوری، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 25، صفحه 420-411 .
پاکروان رضا، نیک پورعلی. (1392) بررسی چشم‌انداز پتانسیل صادراتی در رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی ایران در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، نشریه علمی اقتصاد و توسعه کشاورزی، دوره 27، شماره 1، 63-51      
خان محمدی، فاطمه؛ خون سیاوش محسن؛ عبدالوند، محمد، (1398). بررسی تأثیر مشتری‌مداری بر عملکرد صادرات شرکت‌های صادرکننده لوازم منزل با در نظر گرفتن تأثیر اعتماد، ارتباطات، تعهد رفتاری. مجله مدیریت بازاریابی، شماره 45 ، 165- 188.
دعایی حبیب ا...، حسینی زهرا، (1395) ،نقش راهکار آمیخته بازاریابی در صادرات بنگاه‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه یزد.
راسخی سعید، (1397) عوامل تعیین‌کننده رقابت‌پذیری ایران در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 22، 75-97.
 سالاری، مریم؛ خلیلیانة، صادق؛ موسوی، سید حبیب اله(1396). بررسی عوامل مؤثر بر تجارت محصولات کشاورزی با تأکید بر درآمدهای نفتی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دوره 9، شماره 35 ، 56-33.
شیری مهنجی، مهدی؛ رمضانی، سعید (1394). بررسی کیفیت نحوه بسته‌بندی و تبلیغات در پیشبرد صادرات، نخستین همایش علمی-تخصصی توسعه روستایی کشاورزی با تأکید بر تولید ملی، دانشگاه پیام نور پیرانشهر.
صفدر حسین، سید صفدر؛ پوران‌پور، مهدیه (1391). بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی ایران. اقتصاد کشاورزی/ جلد 6 / شماره­ی 4،15-1.
طالقانی محمد، مهدی‌زاده مهران، (1395) بررسی تأثیر تعدیل‌گر بازاریابی الکترونیک بر رابطه بین قابلیت بازاریابی و عملکرد شرکت‌ها، فصلنامه مدیریت بازرگانی، شماره3، 355-374.
عزیزی، وحید؛ مهرگان، نادر؛ یاوری، غلامرضا. (1394). نقش سیاست‌های حمایتی در توسعه صادرات محصولات کشاورزی، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران؛ دوره 46، شماره 1، 107-119.
فاضلی سامان، نامداری مقدم محمد سعید، گنجی مقداد، کریمی مرضیه، (1397) جهانی‌شدن، تحول فرهنگی و سیاست توسعه صادرات در کشورهای درحال‌توسعه، فصلنامه اقتصاد سیاسی بین‌المللی، دوره اول، شماره اول، 56- 89.
فقیهی­ محمد (1394). توسعه صادرات با ارتقا توانمندی‌های بازاریابی، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 22، 219-237.
کرباسی علیرضا، محمد زاده سید محمد، رسولیان علی، اشرفی مرتضی، (1397) راهکارهای توسعه صادرات و گسترش زمینه همکاری اقتصادی با تئوری‌های اقتصادی، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال ششم، شماره بیست و یکم، 67 – 89.
گیلک، محمد؛ راسخی، سعید. (1397). عوامل تعیین‌کننده رقابت‌پذیری ایران در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 22، 33-57 .
محمدی،هادی؛ همتی، فرانک (1389). بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی و بررسی بازارهای هدف این محصولات. فصل‌نامه اقتصاد مالی، دوره 4، شماره 12 - شماره پیاپی 12، 183-143.
محمودی، محمود؛ فروغی نیا، خورشید. (1393). مدیریت توسعه صادرات، شناسایی و سطح‌بندی محرک‌های صادراتی، فصلنامه مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران، دوره 6، شماره 4، 910-889 .
کریمی هسینجه، حسین. (1386). جهانی شدن، رقابت‌پذیری و توسعه صادرات غیرنفتی: بررسی رابطه‌ی علت و معلولی در اقتصاد ایران، فصلنامه بررسی­های اقتصادی، دوره 4، شماره 1، 134-117.
نجفی علمدارلو، حامد؛ مرتضوی، سید ابوالقاسم؛ شمشادی، کتایون (1391). عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای حوزه اکو. مدل‌سازی اقتصادی، دوره6، شماره 19، پیاپی 19، 72-59. 
 
Ariz, A.  (2012) .the impact of exchange vate uncertainty on exportgroth evidence from Korean, international economic journal. 10(3). 123 – 145.                  
Azar, G, Ciabuschi, F, (2017). Organizational innovation technological innovation, and export performance the effects of innovation radicalness and extensivness. International business review, 26(2). 324-336.    
Bertrand, o, (2010).what goesaround, comes areucle, effects of offshore outsourcing on the export performance of firms. Journal of international business studies, 92(2). 334-344.
Boehe, D.M. Cruz, L.B, (2010); corporate social responsibility, Product Diffrentation Strategy and export performance. Journal of Bussiness Ethics. 97.325-346.  
Brennam, Ross, Baines, Paul & Garneau, Paul (2003), “Contemporary strategic marketing”, New York: Palgrave Macmillian.
Brorsen.B.W.j.p. (2017). chavez. Marketing margin apriceuncertai the case of u.s wheat market. American journal of agriculture economic. Kotler, f, & Armstrong, g (frouzandeh, trans), Tehran, amukhteh publishing. (in Persian) 
Cadogan, J,W, Boso, N, story,V,N,Adeola, o, (2016). Export strategic orientation performance relationship examination of its endoling and disenableling boundary conditions. Journal of Business Research 69(12)5046-5052.
Cahen, F.R. Lahiri, S. & Borini, D. L. (2015). Managerial perception of barriers to internationalization: An examination of Brazil new technology based firm. Journal of business research, 69 (6) 1973 – 1979.
Chandler, J.D. & Graham, J.L. (2010) .Relationship–orientated cultures, corruption and International marketing success. Journal of Bussiness Ethics 92.250-267.  
Cortez, R. M., Gilliland, D. I, & Johnston, W.J, (2019). Revisiting the business to business advertising Industrial marketing management, 350- 357.
Danaeifard, H, Emami, M, (2007). Strategies of qualitative Research a reflection Grounded Theory. Strategic management thought, 1(2), 69-97.    
Faridi .M.Z. (2012). Contribution Agriculture export to economic growth in Pakistan. Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS). 6(1), 133-146.                        
Gilbert .N .A, Gustave linyong, S, & Manchugu, G, (2013) .impact of agriculture export on economic growth in Cameroon case of banana, coffee and cocoa, international journal of business and managment review. 1(1). 44-71.                                                                              
Haghighi, M. Firouzian, M. & Najafi, M. (2009). Identification of the determining factors of the export performance in the food industrial. Journal of business management. 1 (1), 3 – 20. (in Persian)
Hayami .Y.M. (2013). Middlemen and peasants in rice marketing in the Philippinos .no.20.pp.79-93. 
Houriton, P, Lages, C, & Filipe, L. (2011). The trade of between custumer and Thecnology orientation: Impact on Innovation capabilation and export performance. Journal of International marketing, 19(3), 36-58                                      
Joe, S. H. & Pak, M.S. (2017). Emperical analysis of how risk managed by Korea exporting companies affect export performans. Journal of Korea trade. 2(14), 324-348
Kahiya, E.T. & Dean, D. L. (2014). Export performance multiple measures approach. Asia pacific Journal of marketing and logistics. 26 (3) 378 – 407.
Khalilian, s., Farhadi, A. (2002). Investigating the factors affecting the export of Iran's agricultural sector, Journal of Agricultural Economics and Development, 10 (39), 71-84.   
Khatami, R. M., Asgarimehr, M, & Mortaz Hejri, F, (2018) Electronic business development strategies in the context of facilitating and improving business environment. Journal of Economic Research, 18(68), 253- 290. (in Persian)          
Lages, L, F, Silva, G, & Style, C, (2009). Relationship capabilities, quality, and innovation as determinates of export performance. Journal of International Marketing 17(4) 47-70.                                  
Leonidou, L, C, Kats Keas, C, S, spyroupolous, D, (2007). Anaalytical review of the facters stimulating smaller firms to export: Implications for policy – markers, International marketing review 24(6), 735- 77.
Lipuma, J, A, Newbert, S, L, & Don, J, P, (2013). The effect of institutional quality of firm export performance in emerging economiesi a contingency model of firm ago and size small Bussineess Economies 40(4) , 817-841.                                                                       
Mousavi, S, N, Yazdani, S, and Rezaei, M, R, (2015). Effect of globalization on Agriculture export case study of saffron. J. Agri .Econ. Res. (2), 43-60. (in Persian) 
Mozumdar, Lavlu. (2012). Agricultural productivity in food security in the developing countries. Bangladesh J. Agric. Econs. XXXV, 1&2, 53-69.
Poturak, M. & Duman, T. (2014). The role of marketing standardization / Adaption strategies on managers satisfaction with export performance: proposal of a conceptual framework. European Journal of Economic studies, (4), 252- 262
Scwub, Klaus. (2019). The global competitiveness report.
Sousa, C.M. P, longer, J, F. B, & Martinez –Lopez .F, J. (2014). Testing for linear and quadratic effects between price adaptation and export performance; the impact of values and perception, journal of small business management 52,501-520.                                                         
Stolan, M. C. (2010). Internationalization and international marketing: export behavior international marketing strategy and export performance in Spanish small medium–sized enterprises, doctoral thesis university of Barcellona.
Strauss, A, &Corrbin, J, (2014). Basic qualitative Reasearch Granded theory procedure & Techniques (Mohammadi, Buick, Trans) Institute of Hamanities and cultural studies. (in Persia)          
Udemezue JC1 and Osegbue EG. (2018). Theories and Models of Agricultural Development, Annals of agricultural productivity in food security in the developing countries. Reviews and Research, 1(5), 134-137.
Uner, M.M. Kocak, A. Cavasgil, E, & Cavasgil, S. T. (2013). Do barriers to export vary for born globals and across stages of Internationalization? An empirical in guiry in the emerging market of Turkey. International business review. 22(5), 800 – 813. 
Wang, E, T, G, Hu, H-F, and p. J–H (2013). Examining the role of information technology cultivating firms' dynamic marketing capabilities. Information and management. 50(6): 336-346. 
Yannopolous &kefalki, M, (2010), export barrirs facing Canadian SME, The role of mental models. Journal of bussines and policy Reasearch, 5, 54-56.
Zehir, C. Kole, M. & Yildiz, H. (2015). The mediation role of innovation capability on market orientation and export performance an implementation on SME in Turkey procedia – social and behavier science (207), 700 – 708.