طراحی و تبیین مدل سیستمی دیپلماسی تجاری در راستای صادرات پایدار شرکتهای دانش بنیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران.

چکیده

در دنیای امروز نقش دیپلماسی تجاری در توسعه اقتصادی و تجاری چنان اهمیتی یافته است که در برخی کشورها بخش عمده‌ وقت دستگاه دیپلماتیک به این امر اختصاص می‌یابد. در کشور ما انتظار می‌رود دیپلماسی تجاری به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی کشور تبدیل شود تا بتواند بخشی از مشکلات پیشروی شرکتهای دانش بنیان را مرتفع سازد. هدف پژوهش حاضر طراحی و تبیین مدل سیستمی دیپلماسی تجاری در راستای صادرات پایدار شرکتهای دانش بنیان بود که برای این منظور از رویکرد ترکیبی استفاده شد، بر این اساس پژوهش حاضر از نظر هدف اکتشافی و از نوع آمیخته و از نظر نتیجه کاربردی است. در مرحله اول پژوهش با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد و نمونه‌گیری نظری، 16 مصاحبه عمیق نمیه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری با فعالان شرکتهای دانش‌بنیان (متخصصان، مدیران شرکتها و مسئولین مرتبط) صورت پذیرفت و مدل سیستمی دیپلماسی تجاری صادرات محور در شرکتهای دانش بنیان طراحی شد. در مرحله دوم پژوهش با استفاده از مدل معالات ساختاری، مدل مذکور در 102 شرکت دانش‌بنیان مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش در بخش کیفی نشان داد مدل دیپلماسی تجاری جهت پیاده‌سازی و نیل به صادرات پایدار نیازمند یک نگاه سیستمی است که در آن باید به عناصر ورودی‌ها، خانه پردازش، خروجی‌ها و بازخورد توجه ویژه‌ای شود، همچنین نتایج در بخش کمی تاثیرات ورودی‌ها بر خانه پردازش، خانه پردازش بر خروجی‌، خروجی‌ بر بازخور و باخورد بر ورودی‌ها را تایید کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Define and design a system model for Commercial diplomacy in line with the sustainable export of knowledge-based companies

نویسندگان [English]

  • Azim Zarei 1
  • Mohammad Ali Siahsarani Kojuri 2
1 Professor, Faculty of Business Management, DoS in Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University, Semnan, Iran
2 Assistant Professor of Management, Department of Management and Economics, Faculty of Humanities and Social Sciences, Golestan University, Iran
چکیده [English]

In today's world, the role of commercial diplomacy has become important for economic and trade development, in some countries, the major time of the diplomatic system is devoted to it. We expect to commercial diplomacy to become the top foreign policy priority to solve a part of the problems facing the knowledge-based companies. This study aims to define and design a system model of commercial diplomacy in the knowledge-based companies, the hybrid approach was used for this purpose. Accordingly, this study is exploratory mixed-methods in its aim, and applied in its results. in the first phase of research using grounded theory and theoretical sampling, 16 half-structured in-depth interviews with activists to saturate the theoretical knowledge-based companies (experts, managers and relevant officials) took and commercial diplomacy system model was designed for knowledge-based companies. In the second phase, Structural Equation Modeling used and the model of commercial diplomacy system tested in 102 knowledge-based company. Results revealed that the inputs effected on the process, process effected on output, outcomes effected on feedback and feedback effected on inputs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • system model
  • commercial diplomacy
  • sustainable export
احمدی، حسین و اسفندآبادی، علی شمس (1399). الگوی مناسب دیپلماسی تجاری ج.ا.ایران با توجه به جنگ اقتصادی )تحریم اقتصادی(، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و تجارب کشورهای منتخب، فصلنامه اقتصاد دفاع، سال پنجم، شماره هفدهم، صص 105-132.
اکبریه، حمید؛ وظیفه دوست حسین؛ صالح اردستانی، عباس (1398). آینده پژوهشی دیپلماسی تجاری در تجارت بین الملل، فصلنامه مدیریت کسب و کار، شماره 41، صص 80-102.
آقاموسی طهرانی، مریم؛ سرداری، احمد؛ کرمپور، عبدالحسین (1395). شناسایی عوامل تسهیل کننده مؤثر بر صادرات کالاهای فنآورمحور، پژوهشهای مدیریت در ایران، دوره 20، شماره 4، 1-22.
حقیقی، محمد (1399). بازرگانی بین‌الملل: نظریه‌ها و کاربردها،  انتشارات دانشگاه تهران.

راعی، سیده سمانه و دهمرده قلعه نو، نظر (1400). تأثیر اقتصاد دانش بنیان بر صادرات غیرنفتی ایران، فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره هجدهم، شماره 2، شماره پیاپی 69، صص 43-55.

رحیمی کلور، حسین و ابراهیمی خراجو، وحیده (1410). واکاوی نقش پاسخگویی به بازار در عملکرد صادراتی با تأکید بر میانجیگری مزیت رقابتی در میان شرکتهای کوچک و متوسط، مدیریت کسب وکارهای بین‌المللی، سال پنجم، شماره 2، 43-70.  
رشنودی، اصغر؛ احمدیان، علی اشرف (1399). چارچوب شناسی فاکتورهای مدیریتی موثر بر توسعه صادرات پایدار و آزمون آن در شرکت‌های صادرکننده صنعت آبزیان ایران، اقیانوس شناسی، سال یازدهم، شماره 42، 61-73.
رضایی پندری، عباس؛ یکه زارع، محسن (1394). طراحی مدل ساختاری-تفسیری عوامل انتقال فناوری موفقیت آمیز در راستای رسیدن به توسعه پایدار، پژوهشهای مدیریت در ایران، دوره 20، شماره 1، 61-80.

روزبه، حسین و دلالت، مراد (1400). دیپلماسی تجاری، راهبردی بنیادین در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: کشور ترکیه)، فصلنامه راهبرد اقتصادی، دوره 10، شماره 39، شماره پیاپی 39، صص 882-915.

روستا، احمد؛ ونوس، داور و ابراهیمی، عبدالحمید (1399). مدیریت بازاریابی، تهران، انتشارات سمت.
شعبانی احمد، عبدالملکی حجت‌الله (1390). توسعه اقتصادی دانش پایه؛ مبنای نظری، تجربیات و الزامات سیاستگذاری (مقایسه تطبیقی ایران و کشورهای پیشرو، فصلنامه برنامه و بودجه. ۱۶ (۱) :۹۷-۱۲۷.
طباطبایی، سید علی (1388). بایسته‌های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی شدن، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 5، صص 125-148.
قادری، هانیه؛ رضائی دولت آبادی، حسین؛ انصادری، آذرنوش (1401). تأثیر سرمایه اجتماعی بیرونی بر عملکرد صادراتی با تبیین نقش میانجی قابلیتهای پویا، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، سال پنجم، شماره 1،1-26.
میرزائی، جلال؛ عباس زاده فتح‌آبادی، مهدی؛ صدری علی بابالو، صیاد (1393). ابعاد و دستاوردهای دیپلماسی اقتصادی ترکیه از سالهای 2003 م تا 2013 م، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 20، صص 175-205.
ناظمیان، حمید و اسلامی فر، علیرضا (1389). اقتصاد دانش بنیان و توسعه پایدار (طراحی و آزمون یک مدل تحلیلی با داده‌های جهانی). مجله دانش و توسعه، سال هفدهم، شماره 33، صص 184-214.
نهاوندیان، محمد و افقهی، بابک (1393). عوامل موثر بر توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا در جمهوری اسلامی ایران، پژوهشنامه اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال چهاردهم، شماره چهارم، صص 23-56.  
 
Andrés, A., R., Otero, A., & Amavilah, V., H. (2022). Knowledge economy classification in African countries: A model-based clustering approach, Information Technology for Development, 28:2, 372-396, DOI: 10.1080/02681102.2021.1950597
Arora, K., and Siddiqui, A., A. (2022) Resource capabilities and sustainable export performance: An application of m-TISM for Indian manufacturing MSMEs, Quality Management Journal, 29:2, 125-144, DOI: 10.1080/10686967.2022.2034493
Bagozzi R.P., Yi Y (1988). On the evaluation of structural equation models, Journal of the Academy of Marketing Science, vol. 16, no.1, pp. 74–94.
Bilkey, W. J., and G. Tesar. 1977. The export behavior of smaller-sized Wisconsin manufacturing firms. Journal of International Business Studies 8 (1):93–8. doi: 10.1057/ palgrave.jibs.8490783
Boromisa, A-M. and Raditya Ležaić, A. (2014). Croatian commercial diplomacy – stepping stone toward economic recovery? , Int. J. Diplomacy and Economy, Vol. 2, No. 3, pp.172–184.
Brian J. Hurn , (2016). The Role of Cultural Diplomacy in Nation Branding, Industrial and Commercial Training, Vol. 48 Iss 2, pp. 80-85.
Busschers, S. and Ruël, H. (2012) ‘Chapter 3: The value of commercial diplomacy from an international entrepreneurs perspective’, in Ruël, H. (Ed.): Commercial Diplomacy and International Business: A Conceptual and Empirical Exploration, Advanced Series in Management, Vol. 9, pp.71–103, Emerald Group Publishing Limited, UK.
Debbarma, J., Choi, Y., Yang, F., and Lee, H. (2022). Exports as a new paradigm to connect business and information technology for sustainable development, Journal of Innovation & Knowledge, Volume 7, Issue 4,1-11.
Donna Lee (2004). The growing influence of business in U.K. diplomacy, International Studies Perspective, Vol. 5, No 1, pp. 50-54.
Fornell, C., Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error, Journal of Marketing Research, vol. 48, pp. 39–50.
Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., Black, W.C., (1998). Multivariate Data Analysis, fifth ed. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Jewell D.V. (2001). Guide to evidence-based physical therapist practice (2nd edition). Jones & Bartlett Learning: Ontario.
Kock, N., (2011). Using WarpPLS in e-Collaboration Studies: Mediating effects, control and second order variables and algorithm choices, International Journal of e-Collaboration, vol. 7, no.3, pp. 1-13.
Kopp, H.W. (2004) Commercial Diplomacy and the National Interest, Business Council for International Understanding/The American Academy of Diplomacy, Washington, DC.
Kostecki, M. and Naray, O. (2007). Commercial diplomacy and international business’, Clingendael Discussion Papers in Diplomacy, Clingendael Institute, The Hague, Netherlands.
Lee, D. (2004). “The Growing Influence of Business in U.K. Diplomacy.” International Studies Perspectives 5 (1): 50–54. doi:https://doi.org/10.1111/j.1528-3577.2004.00154.x
Leonidou, L.C. (1998a), “Organizational determinants of exporting: conceptual, methodological,and empirical insights”, Management International Review, No. 1, pp. 7-52, special issue.
Mercier, A. (2007). Commercial diplomacy in advanced industrial states: Canada, the UK, and the US’, Clingendael Discussion Paper in Diplomacy, 108p, Clingendael Institute, The Hague, Netherlands.
Naray, O. (2011). Commercial diplomats in the context of international business’, The Hague. Journal of Diplomacy, Vol. 6, No. 1, pp.121–148.
Naray, O. (2012). Commercial diplomacy: an integrative framework, Int. J. Diplomacy and Economy, Vol. 1, No. 2, 119-133.
ousa, P. 2019. “A Diplomacia Económica Na Política Externa Portuguesa Contemporânea: Problemas Teórico-conceptuais.” Relações Internacionais 61:47–61. doi: https://doi.org/10.23906/ri2019.61a05.
Pacheco, L. M. and Matos, A. P. (2021). Foreign Presence and Export Performance: The Role of Portuguese Commercial Diplomacy, The International Trade Journal, Volume 36, Issue 2, 147-169.
Rose, A. (2005). The foreign service and the foreign trade: Embassies as export promotion, The World Economy, Vol. 30, No. 2, pp. 22-38.
Rose, A.K. (2007). The foreign service and foreign trade: embassies as export promotion’, The World Economy, Vol. 30, No. 1, pp.22–38.
Ruël, H., Gesink, T. and Bondarouk, T. (2015). Electronic commercial diplomacy: a research model and an empirical analysis of embassy websites’, Int. J. Diplomacy and Economy, Vol. 2, No. 4, pp.299–329.
Sevin, E. and Dinnie, K. (2015). Digital channels and technologies for commercial diplomacy: conceptualisation and future research propositions’, Int. J. Diplomacy and Economy, Vol. 2, No. 4, pp.266–277.
Shahin, A.,  Malekzadeh, M.,  & Lincoln C. Wood (2021) Developing a decision making grid for selecting innovation strategies – the case of knowledge-based companies, Technology Analysis & Strategic Management, DOI: 10.1080/09537325.2021.1988069
Sohaib, A. R. H., Muhammad, M. and Zakar, Z. (2016). Contextualizing poverty and culture; towards a social economy of community centered knowledge based development, International Journal of Social Economics, Vol. 43, Iss. 5, pp. 486 – 501.
Soltani, M., Bahman Hajipour, B., Tayebinia, J. (2021). Identifying the factors affecting competitiveness: A case study of Iranian natural gas industry, Energy Strategy Reviews, Volume 36, 1-6. doi.org/10.1016/j.esr.2021.100674.
Stoddard, E. (2016). Tough times, shifting roles: examining the EU’s commercial diplomacy in foreign energy markets. Journal of European Public Policy, 1-21.
Strauss, A., & Corbin, J. (2008). Basics of qualitative research. Translated by Mohammadi, Biok, Tehran: Human Science & Cultural Studies Center Publication (in Persian).
Tsehayae, A., A. and Fayek, A., R. (2016). System model for analyzing construction labour productivity, Construction Innovation, Vol. 16, Iss. 2, pp. 203 – 228.
Yakop, M. and Bergeijk, P. V. (2009). ‘The weight of economic and commercial diplomacy’, Working Paper International Institute of Social Studies, No. 478 (The Hague: International Institute of Social Studies, 2009).
Yakop, M. and van Bergeijk, P.A.G. (2011). Economic diplomacy, trade and developing countries, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, No. 4, pp.253–267.
Zahedi, A., E.,  Mirghfoori, S., H., & Morovati Sharif Abadi, A. (2018). An integrated map to developing the innovation and commercialization potential of Iranian knowledge-based companies, Cogent Business & Management, 5:1, 1523345, DOI:10.1080/23311975.2018.1523345.
Zedillo, Ernesto (2008). The Future of Globalization, Explorations in Light of Recent Turbulence. Rotlege
 
.